در روز 30 اوت 2023 (8 شهریور 1402) کمیسیون اتحادیه آفریقا و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، با پشتیبانی سفارت سوئیس در اتیوپی، گفت‌وگوی سطح بالایی درباره مهاجران مفقودشده با عنوان «رسیدگی به موضوع مهاجران مفقودشده در آفریقا؛ از خط مشی تا اقدام» برای گرامی‌داشت روز جهانی ناپدیدشدگان ترتیب دادند.
خبرنامه، 5 سپتامبر 2023 (14 شهریور 1402)
افراد عالی‌رتبه‌ای ضمن شرکت در مراسم افتتاحیه، گزاره‌های گیرایی درباره تراژدی انسانی روبه‌فزونی ناپدیدی افراد در طول مسیرهای مهاجرتی ارائه کردند. سرکار خانم دکتر إرگوگی تسفایه وزیر زنان و امور اجتماعی جمهوری فدرال اتیوپی به ایراد سخنرانی اصلی پرداخت که در آن اشاره کرد «مهاجرت ابناء بشر فرایندی طبیعی و پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر است که باید به‌خوبی مدیریت و تسهیل شود تا ایمن و منظم باشد». وی ضمن بیان اینکه مدیریت مهاجرت برای کشورهای مبدأ، ترانزیت و مقصد چالشی جهانی، منطقه‌ای و ملی است اتیوپی را به‌عنوان نمونه‌ای مطرح کرد که تحت تأثیر مسائل ناپدیدی، غرق‌شدگی، و مرگ شهروندان خود در کشورهای ترانزیت و مقصد هم‌مرز مسیرهای شمالی، شرقی و جنوبی قرار گرفته است. ایشان از تعهد اتیوپی به اجرای «پیمان جهانی برای مهاجرت» متعاقب امضای آن در دسامبر 2018 در مراکش به‌عنوان گامی راسخ در مسیر رسیدگی به موضوع مهاجران مفقودشده یاد کرد.
در سخنرانی سرکار خانم سفیر میناتا ساماته سسوما، کمیسر امور بهداشت و بشردوستانه و توسعه اجتماعی که توسط آقای سابلو امبوکازی، رئیس بخش کارگری، استخدامی و مهاجرت ایراد شد، مشخصاً از دولت خواسته شد «با واقعیت تلخ طیف گوناگونی از شرایط منجر به ناپدیدی همنوعان آفریقایی ما مواجه شود». همچنین اشاره شد که مخاصمه، خشونت، نقض حقوق بشر، فجایع طبیعی و سایر خطرات پیچیده در طول مسیرهای مهاجرتی «سایه‌ای شوم بر قاره ما افکنده است». این سخنرانی با اشاره به اینکه «تاریخ آفریقا با مهاجرت به‌مثابه سازوکار بقا و کاتالیزور توسعه گره خورده» نتیجه گرفت «تمرکز ما روی رسیدگی به رنج مهاجران مفقودشده و خانواده‌های نگران آنها باید تزلزل‌ناپذیر باشد». این سخنرانی بر پیگیری دو اقدام حیاتی تأکید کرد؛ مهار اراده دولت‌های عضو برای تصویب و اجرای قطعنامه 486 و اجازه نقش‌آفرینی به اتحادیه آفریقا در مقام نیرومحرکه «رویکرد یکپارچه آفریقایی» در تدوین راهبردی منسجم برای جلوگیری از و رسیدگی به پرونده‌های مهاجران مفقودشده.
برای آشنایی بیشتر با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به کانال آپارات دفتر نمایندگی ما در تهران بپیوندید
نماینده سرکار خانم رز کاشمبه ساکالا، سفیر زامبیا در اتیوپی و اتحادیه آفریقا و رئیس کمیته فنی تخصصی مهاجرت، پناهجویان و آوارگان داخلی، تأکید کرد که «آفریقا بر سر یک دوراهی ایستاده که دیگر گزینه اقدام (در زمینه ناپدیدی مهاجران) نه صرفاً یک انتخاب که ضرورتی اخلاقی است. قاره ما شاهد همزمان چالش‌ها و راه‌حل‌های بالقوه‌ای است که در دسترس‌مان هستند. ما نمی‌توانیم در مواجهه با این رنج بشری بیکار بنشینیم و بیکار نخواهیم نشست. روایت‌های مهاجران مفقودشده، درد و رنج خانواده‌هایشان و امید به فردای بهتر است که ما را به کنش وامی‌دارد … بار این وظیفه را نه تنها تهعد اخلاقی بلکه تکلیفمان در برابر آینده مشترک بر دوشمان می‌گذارد.» ایشان افزود اولویت‌های اصلی ما مشخص است: تبدیل خط مشی به عمل، مشارکت برای اثرگذاری، توانمندسازی جوامع محلی، بسیج منابع، و کنشگری و آگاهی‌بخشی. آقای پاتریک یوسف، مدیر منطقه آفریقای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، به شمار نگران‌کننده مهاجران از جمله پناهجویان و پناهندگانی پرداخت که هر ساله در آفریقا حین گذر از محیط‌های صعب در زمین و در دریا مفقود می‌شوند چرا که خود را گرفتار شرایط مخاصمه مسلحانه می‌یابند یا زمانی که قربانی قاچاق می‌شوند بدون دسترسی به ابزارهای ارتباطی با دنیای بیرون بازداشت می‌شوند یا از ترس دستگیری و اخراج مخفی می‌شوند. مهاجران از جمله افراد فاقد تابعیت، پناهندگان و پناهجویان اغلب با شرایط بسیار سختی مواجه می‌شوند و در مرزها یا هنگام بازگشت به کشورهای مبدا خود مفقود می‌شوند. آن عده که در طول سفر خود جان می‌بازند اغلب تعیین هویت نمی‌شوند، جسدهایشان اغلب بازیابی نمی‌شود و در گورهای بی‌نشان در کشورهای ترانزیت یا مقصد دفن می‌شوند. آقای یوسف یادآور شد که رسیدگی به معضل روبه‌گسترش ناپدیدی فراتر از واکنش‌های ملی است و نیازمند همکاری فراملی یا فرامنطقه در طول مسیرهای مهاجرتی است.
آقای اولیویه هون، معاون سفیر سوئیس در اتیوپی و اتحادیه آفریقا، بر اهمیت این رخداد در کمک به درک بهتر مسائل مهاجران مفقودشده و هدایت اقدامات جمعی برای رسیدگی به این موضوعات تأکید کرد. وی از «پروسه رباط»، گفت‌وگوی منطقه‌ای کشورهای آفریقایی و اروپایی درباره مهاجرت، که برای اولین بار موضوع افراد مفقودشده را شامل شده استقبال کرد و افزود که جلسه بعدی پروسه رباط از 20 تا 21 سپتامبر تحت عنوان «جداافتادگی خانواده و افراد مفقودشده در شرایط مهاجرتی» برگزار خواهد شد. وی همچنین پیوندهای مختلف بین مخاصمه مسلحانه و مهاجرت را برشمرد و گفت در صورت بروز ناگهانی مخاصمات مسلحانه جدید تلاش‌های جمعی در راستای منافع مهاجران کافی نخواهد بود. وی گفت نیاز به بررسی فرصت‌های نقش روزافزودن داده‌ها، هوش مصنوعی و شبکه‌سازی بین کنشگران مختلف ضروری است.
این گفت‌وگوی سطح بالا شامل پنل‌های متشکل از جلسات ارائه و پرسش‌وپاسخ نیز بود. سرکار خانم مایا سهلی فاضل، نایب رئیس و گزارشگر ویژه پناهندگان، پناهجویان، مهاجران و آوارگان داخلی شرح کاملی از منظور، اهداف، روح و نص قطعنامه 486 کمیسیون آفریقایی حقوق بشر و مردم ارائه کرد و سپس توصیه‌هایی را درباره پیگیری خط مشی در سطوح قاره‌ای، منطقه‌ای و ملی برای اجرای آن بیان نمود. پس از آن جلسه‌ای با موضوع نقطه‌نظرات مختلف درباره مساله مهاجران مفقودشده در آفریقا به ریاست نماینده سفیر زامبیا در اتحادیه آفریقا برگزار شد. سفیر گامبیا در اتحادیه آفریقا، جینبا جگنا، ریاست جلسه جلوگیری از مرگ و ناپدیدی مهاجران در آفریقا را بر عهده داشت. موضوع آخرین جلسه یادآوری توصیه‌ها بود که با مدیریت سفیر جینبا جگنا از گامبیا، آقای بروس موکایا، نماینده کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در اتحادیه آفریقا و آقای آقای سابلو امبوکازی، رئیس بخش کارگری، استخدامی و مهاجرت کمیسیون اتحادیه آفریقا برگزار شد.
این گفت‌وگوی سطح بالا تأکیدی بود بر تعهد اتحادیه آفریقا به حمایت از دولت‌های عضو در جهت افزایش حمایت از مهاجران، پناهندگان، پناهجویان و سایرین از طریق سیاست‌ها و ابتکارهای موجود و جدید مربوطه. این گفت‌وگو به دانش و درک بهتر از توصیه‌های مشخص قطعنامه 486 منجر شد که حامی مهاجران، مهاجران مفقودشده و نیازهای خانواده‌های آنهاست. این رخداد نقش محوری تصمیم‌گیرندگان اتحادیه آفریقا، دولت‌های عضو، سازوکارهای منطقه‌ای و جوامع اقتصادی منطقه‌ای و نیز سایر کنشگران کلیدی مهاجرت در عالی‌ترین سطح را در ترویج سیاست‌ها و روش‌هایی که خطر ناپدیدی مهاجران را کاهش داده، از حقوق تضمین‌شده آنها در سرتاسر مسیرهای مهاجرتی آفریقا دفاع کرده، و به‌قدر کفایت به نیازهای خانواده‌های مهاجران مفقودشده رسیدگی می‌کند مورد تأیید قرار داد.
از کلیه دست‌اندرکاران خواسته شد تعهد خود به اجرای قطعنامه 486 کمیسیون آفریقایی حقوق بشر و مردم را که به تدوین «موضع مشترک آفریقا درباره مهاجران مفقودشده» انجامید و کمیسیون آفریقایی حقوق بشر و مردم، دپارتمان امور بهداشت و بشردوستانه و توسعه اجتماعی و کمیسیون اتحادیه آفریقا مدافعان آن هستند افزایش دهند. همچنین، این گفت‌وگو از لزوم اختصاص یک سال به مهاجران مفقودشده دفاع کرد. شرکت‌کنندگان پیشنهادهای ملموس برای پیشبرد این اهداف از جمله ایجاد یک کمیته ناظر مستقل برای حمایت از دولت‌های آفریقایی، ایجاد شبکه‌ای از رابطان کشوری در حوزه مهاجران مفقودشده، تقویت عملیات‌های جست‌وجو و امداد به شمول نواحی بیابانی ارائه کردند. در این گفت‌وگوی سطح بالا اعضای دولت‌های عضو اتحادیه آفریقا، نمایندگان کمیسیون، ارگان‌های اتحادیه آفریقا، سفرای خارجی مامور به اتحادیه آفریقا، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، سازمان بین‌المللی مهاجرت، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، سایر آژانس‌های مربوطه سازمان ملل و دیگر شرکای بین‌المللی علاقه‌مند به پیشبرد قطعنامه 486 کمیسیون آفریقایی حقوق بشر و مردم و پیمان جهانی برای مهاجرت شرکت کردند.
Comments