رسالت و مأموریت کمیته بین‌المللی صلیب سرخ

فعالیت‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بر مبنای کنوانسیون‌های ژنو مصوب 1949 و پروتکل‌های الحاقی به آنها، اساسنامه این سازمان – و نیز اساسنامه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر- و قطعنامه‌های کنفرانس بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر تنظیم می‌شوند. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ یک سازمان مستقل و بی‌طرف است که تلاش دارد حمایت و کمک‌رسانی بشردوستانه به قربانیان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت‌آمیز را تضمین نماید. این سازمان در شرایط اضطراری وارد عمل شده و همزمان لزوم رعایت حقوق بین‌المللی بشردوستانه و ادغام آن در قوانین داخلی را هم ترویج می‌کند.

بنا به پیشنهاد کمیته ی بین المللی صلیب سرخ بود که دولتها کنوانسیون های ژنو اولیه را در 1864 تصویب کردند. از آن زمان، کمیته با حمایت تمامی اعضای نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به طور مستمر دولتها را تشویق کرده تا حقوق بین المللی بشردوستانه را با شرایط جدید تطبیق دهند، به خصوص با توجه به توسعه ی وسائل و روشهای جنگی جدید، تا بتوانند حمایت مؤثرتری از قربانیان درگیری به عمل آورند.

امروزه، تمامی دولتها بر اساس کنوانسیون¬های چهارگانه ژنو مصوب 1949 ملزم هستند که در زمان درگیری مسلحانه از مجروحان، بیماران و کشتی¬شکستگانی که عضو نیروهای مسلح هستند و نیز از اسرا و غیرنظامیان حمایت و حفاظت نمایند.

بیش از سه چهارم از تمامی دولتها در حال حاضر عضو پروتکلهای الحاقی به کنوانسیونها مصوب 1977 هستند. پروتکل اول برای حمایت از قربانیان درگیریهای مسلحانه ی بین المللی است، و پروتکل دوم برای قربانیان درگیریهای مسلحانه ی غیر بین المللی. در این معاهدات به طور خاص قواعد لازم برای حمایت از جمعیت غیرنظامی در برابر آثار مخاصمات درج شده اند. در پروتکل سوم الحاقی مصوب 2005، مجوز استفاده از یک نشان جدید – کریستال سرخ- توسط جمعیتهای ملی که عضو نهضت هستند صادر شده است.

مبانی قانونی برای هرگونه عملکرد کمیته ی بین المللی صلیب سرخ به قرار زیرند:

• کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکل اول الحاقی تعهدی را بر دوش کمیته ی بین المللی صلیب سرخ می گذارند تا در زمان درگیری مسلحانه بین المللی وارد عمل شود. به خصوص کمیته حق دارد از اسرای جنگی و غیرنظامیان بازدید کند. کنوانسیونها همچنین به کمیته حق چشمگیری برای به دست گرفتن ابتکار عمل و پیشنهاد طرح اعطا می کنند.

• در زمان درگیری مسلحانه ی غیر بین المللی، کمیته از حق ابتکار عمل بشردوستانه برخوردار است که توسط جامعه ی بین الملل به رسمیت شناخته شده و در ماده ی 3 مشترک در کنوانسیونهای چهارگانه ژنو نیز تصریح شده است.

• در زمان ناآرامی ها و تنش های داخلی و در هر شرایط دیگری که نیازمند عملکرد بشردوستانه باشد، کمیته ی بین المللی صلیب سرخ باز هم از حق ابتکار عملی برخوردار است که در اساسنامه ی نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر بر آن تصریح شده است. بنابراین، هر جا که حقوق بین المللی بشردوستانه کاربرد نداشته باشد کمیته می تواند خدمات خود را بدون آنکه در امور داخلی کشور مربوطه خللی وارد کند به دولت آن کشور ارائه دهد.

رسالت کمیته ی بین المللی صلیب سرخ

کمیته ی بین المللی صلیب سرخ یک سازمان بی غرض، بی طرف و مستقل است که تنها مأموریت بشردوستانه ی آن عبارت است از حمایت و حفاظت از جان و کرامت قربانیان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز و کمک رسانی به این افراد.
کمیته ی بین المللی صلیب سرخ همچنین سعی دارد تا با ترویج و تقویت حقوق بین المللی بشردوستانه و اصول بشردوستانه ی جهانی، مانع رنج آحاد مردم شود.

این سازمان که در 1863 بنیان نهاده شد منشاء کنوانسیونهای ژنو و نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر هم هست. کمیته ی بین المللی صلیب سرخ فعالیتهای بین المللی نهضت را در زمان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز هدایت و هماهنگ می کند.