بیانیه نایب رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در یازدهمین جلسه طرف‌های دولتی کنوانسیون مهمات خوشه‌ای
مقاله، 19 سپتامبر 2023 (28 شهریور 1402)
عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،
این کنوانسیون از زمان اجرایی شدنش از جان غیرنظامیان بی‌شماری در برابر آسیب کور مهمات خوشه‌ای حفاظت کرده است.
این مهمات به کشتار، معلولیت و رنج گسترده انسانی اگر نگوییم تا دهه‌ها بعد تا سالها بعد از پایان مخاصمات می‌انجامد. مهمات خوشه‌ای راه بازگشت به وطن آوارگان را سد می‌کند. این مهمات مانع جابجایی، تجارت و زراعت می‌شوند. امیدها و رویاها را در درازمدت متلاشی می‌کند.
ما همگی، دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جامعه مدنی، نباید از هیچ تلاشی برای ترویج تبعیت فراگیر از کنوانسیون و هنجارهای آن فروگذاری کنیم. ما دولت‌هایی را که به این کنوانسیون نپیوسته‌اند فرامی‌خوانیم تا بدون تاخیر به آن بپیوندند.
به نیجریه برای تصویب و به سودان جنوبی برای الحاق به کنوانسیون که تعداد کل دولت‌های عضو را به 112 دولت رسانده به‌گرمی تبریک می‌گویم.
متوجهیم که این کنوانسیون به تحکیم یک هنجار جهانی در برابر کاربرد مهمات خوشه‌ای کمک می‌کند. با این همه، این قبیل مهمات همچنان در چندین حکومتی که عضو کنوانسیون نیستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. ظرف چند سال اخیر، چند مورد از کاربرد آنها در لیبی، مخاصمه ناگورنو قره‌باغ، سوریه، اوکراین و یمن گزارش شده است.
سال گذشته حدود 1200 نفر تلفات مهمات خوشه‌ای گزارش شد. اکثر قریب به‌اتفاق قربانیان غیرنظامی بودند: به گزارش سال 2023 گروه دیدبان مهمات خوشه‌ای، غیرنظامیان 95 درصد از کل تلفات ثبت‌شده سال 2022 را تشکیل می‌دادند. کودکان مجدداً آسیب زیادی دیدند، و در مواردی که سن قربانیان مشخص بوده، بیش از 70 درصد قربانیان را تشکیل داده‌اند.
عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان، این پیامی است که سال پیش هم به نیابت از کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در افتتاحیه دهمین جلسه دولت‌های عضو این کنوانسیون به عرض رساندم: هر گونه استفاده از مهمات خوشه‌ای در هر کجا و به‌دست هر کسی باید محکوم شود.
امروز، ما فراخوان خود به دولت‌ها و طرف‌های درگیر مخاصمات مبنی بر توقف استفاده، تولید، انتقال و انبار مهمات خوشه‌ای را تکرار می‌کنیم.
علاوه بر جلوگیری از کاربرد این گونه مهمات، واکنش‌های کارآمد به آلودگی تسلیحاتی نیز به همان اندازه اهمیت دارد.
آلودگی حاصل از مهمات فرعی منفجرنشده به دلیل مساحت اثرگذاری وسیع و نرخ بالای خطا شدیداً گسترده است. پاکسازی کُند و پرهزینه است. آنچه برای رسیدگی به این نوع از آلودگی تسلیحاتی نیاز داریم یک واکنش بشردوستانه و توسعه‌ای هماهنگ، با برنامه‌ریزی و منابع کافی است.
از دولت‌ها می‌خواهیم که این واکنش‌های نجاتبخش را تسهیل، دسترسی به مجوزهای لازم حقوقی و وارداتی را برای ورود تجهیزات ضروری فراهم و نیز تضامین امنیتی لازم برای کار نشانه‌گذاری و پاکسازی را ایجاد کنند.
آگاهی از خطر و آموزش جوامع آسیب‌دیده بخش حیاتی دیگری از واکنش به آلودگی مهمات خوشه‌ای است. این مهم را باید در کنار برنامه‌هایی انجام داد که به کاهش مخاطرات جوامع حاضر در مناطق آلوده کمک کرده و از معیشت مردم حمایت می‌کنند و امنیت اقتصادی و رفاه اجتماعی را بهبود می‌بخشند.
قربانیان و جوامع آسیب‌دیده باید در بطن اقدام علیه مین قرار داده شوند. بازماندگان و خانواده‌هایشان در بسیاری از موارد در تمام عمر نیازمند کمک‌رسانی خواهند بود تا به زندگی بازگشته و مشارکت کامل، برابر و موثرشان در جامعه تضمین شود. این کار را باید با توجه به تنوع بین جمعیت‌ها از نظر جنسیت و سن انجام داد.
بنابراین ظرفیت واکنش‌دهی ملی بلندمدت باید تقویت شود. این مهم شامل بررسی راه‌های نوآورانه برای تأمین مالی چنین واکنش‌هایی است.
عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به کمک به دولت‌ها در نیل به اهداف بشردوستانه کنوانسیون هم از طرق حقوقی و سیاستی و هم به‌واسطه کار میدانی خود قویاً متعهد است. دهه‌هاست در کشورهایی چون افغانستان، کامبوج، نیجریه، سودان و یمن فعالیت کرده‌ایم و متخصصان پروتز و درمانگران ما هزاران زن، مرد و کودک را قادر به بازیابی توان حرکتی و منزلت خود کرده‌اند.
امسال ما در کنار شرکای نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر به ارائه پشتیبانی فنی و مالی از ابتکارهایی می‌پردازیم که به آلودگی تسلیحاتی در 50 کشور و منطقه رسیدگی می‌کنند.
متاسفانه امروز، سطح آلودگی مهمات خوشه‌ای در جهان به این معناست که تا سالها بعد به خدمات ما احتیاج خواهد بود. به خاطر قربانیان این تسلیحات، در گذشته، حال و آینده، همگی مسئولیت داریم که برای دستیابی به اهداف این کنوانسیون دوباره تلاش خود را دوچندان کنیم.
Comments