مقاله

کوپ 29: فراخوان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ برای اجرای اقدامات کاهنده جاه‌طلبانه و افزایش اقدامات اقلیمی در محیط‌های مخاصمه

تغییرات آب و هوایی یک تهدید وجودی برای بشریت است. گرم شدن اتمسفر، اقیانوس‌ها و زمین که از فعالیت‌های انسانی ناشی می‌شود، باعث تغییرات شدید آب و هوایی در سراسر جهان می‌شود، به طوری که بیش از سه میلیارد نفر در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که به شدت در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر هستند (IPCC، 2023). اقدامات انجام شده توسط جامعه بین‌المللی تا به امروز برای جلوگیری یا معکوس کردن این روندها کافی نبوده است.

تأثیرات منفی تغییرات آب و هوایی بعضاً به شدیدترین شکل‌ها توسط افرادی که در مکان‌های متاثر از مخاصمات مسلحانه و دیگر شرایط خشونت‌آمیز زندگی می‌کنند، احساس می‌شود، افرادی که برای رویارویی و سازگاری با آب و هوای در حال تغییر آمادگی ندارند و برای این منظور از حمایت کافی برخوردار نیستند. (ICRC، 2020 و 2023). طی چند سال اخیر، همانطور که در اعلامیه کوپ 28 در مورد آب و هوا، امداد، بازیابی و صلح منعکس شده است، نیاز فوری به تقویت اقدامات اقلیمی در مکان‌هایی که مخاصمات مسلحانه را تحمل می‌کنند و دیگر محیط‌های شکننده، افزایش یافته است. تعهدات باید فوراً عملی شوند، زیرا برای کاهش نیازهای بشردوستانه، حفظ دستاوردهای توسعه و جلوگیری از فروپاشی نظام‌مند و شکنندگی مداوم در مکان‌هایی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه قرار گرفته‌اند و منابع مالی برای حمایت از آنها به اقدامات اقلیمی قوی  نیاز است.

در کوپ 29، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) از طرف‌های کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (UNFCCC)، و نهادهای حاکم کنفرانس طرفین متعاهد (COP) می‌خواهد برای اطمینان از اینکه مردمی که مخاصمات مسلحانه را تحمل می‌کنند عقب نمانند، سه تعهد را بپذیرند:

•  اول، به اقدام سیاسی فوری و بلندپروازانه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، و حفظ گرما در محدوده قابل زندگی به منظور جلوگیری از بدترین عواقب تغییرات آب و هوایی بر مردم، تعهد دوباره دهند.
•  دوم، رسماً بر آسیب‌پذیری بالای کشورهای متاثر از مخاصمه را در برابر خطرات آب و هوایی به دلیل ظرفیت انطباق محدود آنها اذعان نمایند.
•  سوم، با اطمینان از تقویت اقدام اقلیمی و حمایت از آن توسط تأمین اعتبار در دسترس و مناسب برای هدف در کشورهایی که مخاصمات مسلحانه و خشونت در آنجا جریان دارد، به تعهدات بین‌المللی برای تقویت اقدامات اقلیمی در کشورهایی که به‌ویژه در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر هستند، عمل کنند.

1. به اقدام سیاسی فوری و بلندپروازانه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حفظ گرمایش در محدوده قابل زندگی برای جلوگیری از بدترین عواقب تغییرات آب و هوایی بر مردم تعهد دوباره دهند.

مذاکرات در مورد چگونگی محدود کردن بدترین پیامدهای تغییرات آب و هوایی برای چندین دهه است که ادامه دارد. در سال 2015، امضاکنندگان توافقنامه پاریس توافق کردند که گرم شدن را به «کمتر از» 2 درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیش صنعتی محدود کنند و افزایش حداکثر 1.5 درجه را هدف قرار دهند. با این حال، تعهدات دولتی فعلی جهان را در مسیری قرار می‌دهد که در آینده نزدیک از 1.5 درجه فراتر رود (WMO، 2023؛ UNEP، 2022).

در تمام سناریوها، برخی از سطوح گرم شدن به دلیل انتشار گازهای گلخانه‌ای در گذشته ادامه می‌یابد که باعث ترکیب و تشدید شرایط حاد جوی و تشدید بحران‌های انسانی خواهد شد. بدون کاهش، نیاز به سازگاری اقلیمی همچنان افزایش خواهد یافت که در برخی موارد نیازمند تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در مقیاس بزرگ است. در غیاب کاهش موثر و فراتر از محدودیت‌های سازگاری، تغییرات اقلیمی همچنان بر زندگی، خانه‌ها، زیرساخت‌ها، دارایی‌ها و معیشت مردم تأثیر منفی خواهد گذاشت. بنابراین مردم برای جلوگیری، به حداقل رساندن و رسیدگی به خسارات و آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و محدود کردن تلفات تنوع زیستی و تخریب محیط زیست به حمایت نیاز خواهند داشت تا آسیب‌پذیرترین جوامع، از جمله آنهایی که تحت تأثیر مخاصمه و خشونت قرار گرفته‌اند، بیشتر از این عقب نمانند.

ما از طرف‌های عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (UNFCCC) می‌خواهیم:

•  جاه‌طلبی‌های خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، انطباق با خطرات افزایش یافته و رسیدگی به تلفات و خسارات تسریع کرده و افزایش دهند.

2. آسیب پذیری بالای کشورهای متاثر از مخاصمه در برابر خطرات آب و هوایی را به دلیل ظرفیت انطباق محدود آنها در تصمیمات رسمی کوپ 29 اذعان نمایند.

جامعه بین‌المللی متعهد شده است که از کشورهایی که در برابر تغییرات آب و هوایی بسیار آسیب‌پذیر هستند حمایت کند. بیش از نیمی از کشورهایی که آسیب‌پذیرترین و کمترین آمادگی برای انطباق با تغییرات آب و هوایی را دارند، کشورهایی هستند که مخاصمه مسلحانه در آنجا جریان دارد. این امر به این دلیل نیست که تغییرات اقلیمی مستقیماً باعث مخاصمه می‌شوند. بلکه مخاصمه، شکنندگی نهادها، خدمات ضروری، زیرساخت‌ها، حکمرانی و سایر ظرفیت‌ها را که برای کمک به مردم برای مقابله و سازگاری با آب و هوای در حال تغییر حیاتی هستند افزایش می‌دهد.

اعلامیه کوپ 28 در مورد آب و هوا، امداد، احیاء و صلح نقطه عطف مهمی بود که به صراحت تشخیص داد که باید اقدامات بیشتری برای رسیدگی به آسیب‌پذیری بالای کشورهایی که مخاصمه در آنها جریان دارد انجام شود. باید این شناخت، با معرفی زبان مرتبط در اسناد رسمی منتج از کوپ، بیشتر شود. انجام این کار به معنای ایجاد یک دسته‌بندی جدید نیست: بیشتر کشورهایی که مخاصمه در آنجا جریان دارد نیز جزو کشورهای کمتر توسعه یافته جهان هستند (ND-GAIN، 2023)، دسته‌ای که قبلاً توسط UNFCCC به عنوان نیاز به حمایت ویژه برای سازگاری با اثرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی شناسایی شده است. به رسمیت شناختن چالش‌های پیش روی کشورهایی که شاهد مخاصمه مسلحانه هستند، اجازه تمرکز بیشتر بر مسیرهایی برای رفع نیازهای خاص آنها داده و اطمینان حاصل می‌کند که اقدامات اقلیمی کافی و فوری در چنین مکان‌هایی انجام می‌شود.

علاوه بر این، برای اطمینان از اینکه جوامع به اندازه کافی برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی حمایت می‌شوند، همچنین مهم است که در اسناد رسمی منتج از کوپ اذعان کنیم که مخاصمه و شکنندگی محرک آسیب‌پذیری فردی و اجتماعی است. انجام این کار از تلاش ها برای رسیدن به و حمایت از جوامعی که در محیط‌های ناپایدار زندگی می‌کنند حمایت می‌کند.

ما از طرف‌های عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (UNFCCC) می‌خواهیم:

•  اذعان داشته و توجه را به آسیب‌پذیری بالا در برابر خطرات آب و هوایی کشورها و جوامعی که شاهد مخاصمه مسلحانه هستند در اسناد رسمی کوپ، از جمله هدف جمعی جدید در مورد تأمین مالی اقلیمی، جلب کنند، زیرا این امر برای اطمینان از اقدامات آب و هوایی مناسب در این محیط‌ها ضروری است.

3. تلاش‌ها برای تقویت اقدامات اقلیمی در کشورهایی که به‌ویژه در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر هستند را با اطمینان از تقویت و حمایت از این اقدامات توسط منابع مالی مناسب و در دسترس در کشورهایی که درگیر مخاصمات مسلحانه و خشونت هستند تسریع کنند.

جامعه بین‌المللی متعهد شده است که به مردم کمک کند تا خود را با آب و هوای متغیر در کشورهایی که درگیر مخاصمه و شکنندگی هستند، سازگار کنند. گام‌های مثبتی در این زمینه برداشته شده است، اما پیشرفت بسیار کند است. به دلیل چالش‌های مرتبط با برنامه‌ریزی بلندمدت در این محیط‌ها، اقدامات اقلیمی و مالی همچنان در شرایط بسیار ناپایدار، ضعیف هستند. مناطق متاثر از مخاصمه در یک کشور (به ویژه زمانی که چنین مناطقی تحت کنترل دولت نیستند) اغلب برای کاهش خطرات از اعتبارات اقلیمی حذف می‌شوند، بنابراین میلیون‌ها نفر از دریافت حمایت محروم می‌شوند. در همین حال، تنها بخشی از بودجه بین‌المللی اقلیمی به اقدامات محلی متعهد است (کائو و همکاران، 2021).

برای از بین بردن این شکاف، تلاش‌ها برای بازبینی نحوه اجرای اقدامات اقلیمی در مکان‌های متاثر از مخاصمه باید تسریع و تقویت شود. معیارهای دسترسی به منابع مالی (به ویژه برای سازگاری و خسارت و آسیب) و ارزیابی خطرات باید با چالش‌های خاص مکان‌هایی که بسیار شکننده هستند متناسب باشد (ICRC، 2022).

ما از طرف‌های عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی (UNFCCC) می‌خواهیم:

•  تلاش‌ها برای تقویت اقدامات اقلیمی برای کشورها، مردم و جوامع آسیب‌دیده از مخاصمات مسلحانه را با بهبود دانش و عملکرد در مورد نحوه آماده‌سازی، پاسخ و ایجاد تاب‌آوری در برابر شوک‌های اقلیمی در این شرایط افزایش دهند.
•  مکانیسم‌های موجود برای دسترسی، توزیع و جذب منابع مالی برای اقدامات اقلیمی را بررسی کنند تا مطمئن شوند که میلیون‌ها نفر را از دریافت حمایت‌های بسیار مورد نیاز محروم نمی‌کنند. این امر مستلزم ارزیابی مجدد ریسک‌پذیری و ارائه بودجه انعطاف‌پذیر در مقیاس مناسب است.