بیانیه ایرادشده توسط لوران گیسل، رئیس واحد تسلیحات و هدایت درگیری‌های بخش حقوقی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، بحث کلی کمیته اول درباره دستور کار خلع سلاح و امنیت بین‌الملل، 11 اکتبر 2023 (19 مهر 1402).
بیانیه، 12 اکتبر 2023 (20 مهر 1402)، ایالات متحده امریکا
آقای رئیس، عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بابت فرصت مخاطب‌قراردادن کمیته اول قدردان است.
امسال، دبیرکل سازمان ملل خلاصه خط مشی خود، «دستور کار جدید صلح»، را منتشر کرد که رئوس «چشم‌انداز تلاش‌های چندجانبه در جهت صلح و امنیت را مبتنی بر حقوق بین‌الملل برای جهانی در حال گذار» را بیان می‌کند. «دستور کار جدید صلح» با یک ارزیابی هشیارانه و بسیار واقع‌گرایانه از وضعیت امنیتی جهانی که اکنون با آن روبه‌روییم آغاز می‌شود و تغییرات ژئوپولتیک، ماهیت متغیر مخاصمه مسلحانه، خشونت روزافزون، فرسودگی هنجارهای چندجانبه، نابرابری روبه‌رشد، فضای رو به افول برای مشارکت مدنی و خطرات حاصل از فناوری‌های نوین را برجسته می‌کند.
ما در کار خود در سراسر جهان و با افزایش خطر استفاده از تسلیحات هسته‌ای، تاثیر هولناک جنگ بر شهرها به‌خصوص استفاده از تسلیحات منفجره سنگین در مناطق آلوده و تخریب زیرساخت حیاتی غیرنظامی، پیامدهای بشردوستانه کوتاه و بلندمدت استفاده از مین‌های ضدنفر و مهمات خوشه‌ای، نگرانی درباره انتقال بی‌رویه و روزافزون تسلیحات و مهمات، و نقش پررنگ‌ترشونده فناوری‌های پیشرفته مانند فناوری‌های سایبری، هوش مصنوعی، و فضایی، همراه با سطوح فزاینده خودمختاری سیستم‌های تسلیحاتی شاهدیم که این تحولات چطور رنج قربانیان مخاصمه مسلحانه را تشدید می‌کنند. این واقعیتی است که ما، یعنی این کمیته و جامعه گسترده‌تر جهانی نمی‌توانیم بر آن چشم ببندیم.
اگر بنا داریم اقدام جمعی موثری برای رفع این چالش‌ها بکنیم، ارزش‌های بشردوستانه مشترک و حقوق بین‌الملل موجود باید نقطه اجماع ما باشد. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ مسائل بسیار مهم مندرج در دستور کار کمیته را با تجربه میدانی خود به‌عنوان یک سازمان بشردوستانه فعال در حمایت از و کمک‌رسانی به قربانیان مخاصمه مسلحانه و سایر موقعیت‌های خشونت‌آمیز جهان و تخصص خود در حقوق بین‌المللی بشردوستانه در هم می‌آمیزد.
آقای رئیس،
تسلیحات هسته‌ای به‌شدت مبانی اصلی حقوق بین‌المللی بشردوستانه را با چالش مواجه می‌کند؛ تسلیحاتی با قابلیت پخش تشعشعات به آن سوی مرزها و در درازای نسل‌ها که باعث جراحات وحشتناک و بیماری‌هایی اغلب لاعلاج شده و محیط زیست را تا چند دهه، اگر نگوییم چند سده، مسموم می‌کند اساساً با اصول تفکیک نظامیان و غیرنظامیان، تناسب و بیش از همه انسانیت ناسازگار است.
با توجه به پیامدهای انسانی فاجعه‌بار این تسلیحات، بسیار بعید است که بتوان هرگز از آنها مطابق اصول و قواعد حقوق بین‌المللی بشردوستانه استفاده کرد. هر گونه کاربرد آنها وهن اصول انسانیت و قواعد وجدان عمومی است. همین امر درباره هر گونه تهدید به استفاده از این سلاح‌ها، چه به‌شکل غیرمسئولانه و چه به‌اصطلاح «مسئولانه»، چه برای اهداف دفاعی، بازدارنده یا تهاجمی، و چه در کاربرد راهبردی یا به‌اصطلاح تاکتیکی تسلیحات هسته‌ای صادق است.
امروز، شاهد تحولات نگران‌کننده‌ای هستیم که خطر فرسایش تابوی چندده‌های استفاده از تسلیحات هسته‌ای را به‌دنبال دارد. بیش از 50 سال پس از لازم‌الاجراشدن پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خطر استفاده از تسلیحات هسته‌ای در بالاترین حد خود از زمان تاریک‌ترین ایام جنگ سرد تا کنون قرار گرفته است. با وجود تنش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، گفتمان هسته‌ای به‌شکل هشدارآمیزی افزایش یافته و نظریه‌های بازدارندگی هسته‌ای در حال قدرت‌گیری دوباره‌اند. با ساخت تسلیحات هسته‌ای کوچکتر که ادعا می‌شود «قابل‌استفاده‌ترند» و با هدف از ساخت آنها استفاده نظامی تاکتیکی در ترکیب با ظرفیت‌های متعارف است مدرن‌سازی زرادخانه‌های هسته‌ای بی‌وقفه ادامه دارد. به‌رغم تعهداتی که در کنفرانس‌های بازبینی NPT داده شده، نقش تسلیحات هسته‌ای در دکترین‌های نظامی و سیاست‌های امنیتی به‌جای کاهش در عمل رو به افزایش است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همچنین به‌شدت نگران احتمال ورود هوش مصنوعی به سیستم‌های فرماندهی و کنترل تسلیحات هسته‌ای است.
این تحولات ما را روز به روز به یک فاجعه اتمی چه عمدی چه به علت اشتباه محاسباتی یا تصادفی نزدیکتر می‌کند. مشخصاً، این تحولات برخلاف الزام دولت‌های عضو NPT برای انجام اقدامات موثر در راستای خلع سلاح هسته‌ای و بسیاری تعهدات دیگری است که در کنفرانس‌های بازبینی NPT پذیرفته‌اند. به اقدامات کاهش خطر هسته‌ای و پیشرفت محسوس به‌سوی خلع سلاح هسته‌ای نیاز مبرم داریم. پیمان ممنوعیت جنگ‌افزارهای هسته‌ای (TPNW)، که تا کنون 69 دولت عضو و 28 امضاکننده دیگر دارد، نقش به‌سزایی در راستای معدوم‌سازی تسلیحات هسته‌ای ایفا کرده است. این پیمان به‌نحوی صریح و جامع تسلیحات هسته‌ای را با توجه به پیامدهای انسانی فاجعه‌بار کاربردشان ممنوع می‌کند. ما از همه دولت‌ها می‌خواهیم تعهد خود به جهانی عاری از سلاح هسته‌ای را با پیوستن بدون تاخیر به این پیمان نشان دهند.
پیمان ممنوعیت جنگ‌افزارهای هسته‌ای بخش لاینفکی از معماری خلع سلاح هسته‌ای بوده و مکمل و قوام‌بخش سایر ابزارهای مربوطه نظیر NPT ، پیمان منع جامع آزمایش هسته‌ای و پیمان‌های منطقه‌ای ایجاد مناطق بدون جنگ‌افزار هسته‌ای است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از همه دولت‌ها می‌خواهد سریعاً همه این ابزارها را مصوب کرده یا به آنها بپیوندند و الزامات و تعهدات خود ذیل این پیمان‌ها را به‌طور کامل ادا کنند.
آقای رئیس،
تولید و استفاده بی‌رویه از سیستم‌های تسلیحاتی خودکار موجب خطرات غیرقابل‌پذیرش انسانی، اخلاقی و حقوقی است که جامعه بین‌الملل باید امروز به آنها بپردازد. به همین دلیل است که هفته گذشته، دبیرکل سازمان ملل و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ درخواست مشترکی صادر کردند و طی آن از رهبران سیاسی خواستند فوراً بنای قانون بین‌المللی جدیدی را با ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های تازه در زمینه سیستم‌های تسلیحاتی خودکار بگذارند.
این درخواست تکرار توصیه‌های دبیرکل سازمان ملل در «دستور کار جدید صلح» و بیانیه‌های پیشین کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نزد این کمیته است که در آنها ما بر قواعد جدیدی تأکید کردیم که برای حفظ کنترل انسانی بر استفاده از زور و اثرات تسلیحات لازمند. این کنترل از الزامات حقوق بین‌المللی بشردوستانه و ضرورت‌های اخلاقی است.
به نظر ما، دولت‌ها باید بنا به الزام حقوق بین‌المللی بشردوستانه سریعاً تسلیحات خودکار غیرقابل‌پیش‌بینی را ممنوع کنند؛ تسلیحاتی که ما آنها را سیستم‌هایی می‌دانیم که نمی‌گذارند کاربر اثراتشان را پیش‌بینی و محدود کند. به‌خصوص نگران تسلیحات خودکار swarm هستیم که با نرم‌افزار یادگیری ماشینی کنترل می‌شوند که خودش قواعد خودش را می‌نویسد، قابل درک یا توضیح نیست و بدتر از همه ممکن است در طول زمان کارکرد خود را تغییر دهد.
این ممنوعیت را باید در کنار ممنوعیت سیستم‌هایی لحاظ کرد که برای هدف‌قراردادن انسان‌ها طراحی و استفاده می‌شوند. همان‌طور که در بیانیه مشترک دبیرکل سازمان ملل و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تأکید شده، «هدف‌قراردادن خودکار انسان‌ها توسط ماشین خط قرمزی اخلاقی است که نمی‌توانیم از آن عبور کنیم». از دیدگاه حقوقی هم، نمی‌توان یک وضعیت جنگی واقعی را تصور کرد که در آن استفاده از سیستم تسلیحات خودکار علیه یک شخص به ریسک چشمگیر نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه منتهی نشود.
پس برای همه سیستم‌های دیگر باید ترکیبی از محدودیت انواع هدف و مدت، گستره جغرافیایی، مقیاس و وضعیت‌های استفاده، و الزام به تضمین نظارت موثر انسانی و مداخله و غیرفعال‌سازی به‌هنگام توسط انسان وضع شود.
صنایع، نیروهای نظامی و عموم مردم بیش از قبل از دولت‌هایشان انتظار دارند از خود قدرت راهبری نشان دهند و درباره این موضوع شفاف‌سازی کنند. طی سال گذشته، تحرک فزاینده بین دولت‌ها در راستای ایجاد چارچوبی موثر از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها موجب دلگرمی ما شده است.
بیانیه‌های محکمی از سوی گروه‌های منطقه‌ای صادر شده، به‌خصوص در منطقه امریکای لاتین و دریای کارائیب.
ضمناً، بعد از حدود ده سال بحث، گروه کارشناسان دولتی کنوانسیون ممنوعیت یا محدودیت استفاده از برخی سلاح‌های متعارف ساختاری از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های غیرالزام‌آور ایجاد کرده است. این ساختار میتواند مبنای قواعد تازه بین‌المللی باشد اما دولت‌ها اکنون باید فراتر از یادآوری چارچوب‌های موجود حقوقی رفته و به مذاکره درباره ابزاری از نظر حقوقی الزام‌آور بپردازند که درباره اینکه کدام جنگ‌افزارهای خودکار ممنوعند و سایر جنگ‌افزارهای از این دست چطور باید محدود شوند خطوط قرمز روشن و مشخصی قائل شود.
می‌دانیم که این مباحث در همین جلسه این کمیته ادامه خواهد یافت و همه دولت‌ها را تشویق می‌کنیم برای حرکت به‌سوی مذاکرات اقدامات سیاسی جسورانه و اصولی انجام دهند.
آقای رئیس،
مخاصمات مسلحانه فعلی اهمیت روزافزون تهدیدات سایبری و دیجیتالی دیگر و امکان افزایش مقیاس و شدت هوش مصنوعی، به‌خصوص تکنیک‌های یادگیری ماشین، را نشان داده‌اند. اقدام فوری از جانب دولت‌ها و سایر دست‌اندرکاران در واکنش به این تحولات ضروری است.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بحث‌های جاری «کارگروه دائمی» درباره تحولات حوزه اطلاعات و ارتباطات از راه دور از منظر امنیت بین‌الملل را می‌ستاید. ما نیز مانند دولت‌ها نگران ادامه افزایش حوادث مربوط به کاربرد سوء فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کنشگران دولتی و غیردولتی به‌خصوص در هنگام مخاصمه مسلحانه هستیم. به عقیده ما، تبادل نظر متمرکز در زمینه حدودی که حقوق بین‌المللی بشردوستانه بر چنین عملیات‌هایی وضع می‌کند به‌شدت ضروری است. قواعد دیرپای حقوق بین‌المللی بشردوستانه تنها زمانی به هدف خود نائل می‌شوند که به نحوی تفسیر و اعمال شوند که متضمن حمایت کافی از غیرنظامیان، زیرساخت غیرنظامی و داده‌های غیرنظامی در جوامع ما باشند که روزبه‌روز بیشتر دیجیتالیزه می‌شوند. با توجه به نوع عملیات سایبری که امروزه شاهدشان هستیم، آن دسته از تفاسیر حقوق بین‌المللی بشردوستانه که صرفاً بر حفاظت از اهداف غیرنظامی در برابر آسیب فیزیکی تمرکز دارند نابسنده‌اند.
یک موضوع بسیار نگران‌کننده دیگر برای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ مشارکت فزاینده غیرنظامیان، افراد، گروه‌های هکری و شرکت‌ها، در عملیات‌های سایبری مربوط به مخاصمات مسلحانه است. هر چه غیرنظامیان بیشتری در عملیات‌های نظامی شرکت کنند، و هر چه زیرساخت‌های غیرنظامی بیشتری همچون ارتباط ماهواره‌ای غیرنظامی یا زیرساخت ابری برای مقاصد نظامی مورد استفاده قرار گیرند، خطر هدف‌قرارگرفتن غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی بیشتر می‌شود. این رویه با خطر آسیب به اصل مورد حمایت جهانی تفکیک نظامیان و غیرنظامیان همراه است و باید معکوس شود. برای این منظور، از دولت‌ها می‌خواهیم چشم خود را بر مشارکت هکرهای شخصی در مخاصمه مسلحانه نبندند. به‌علاوه، دولت‌ها و بخش فناوری باید خطرات بالقوه‌ای را که با استفاده نظامی از زیرساخت‌های دیجیتال غیرنظامی ایجاد می‌شود مورد بحث قرار داده و در راستای ایجاد درک مشترکی از کاربرد نظامی زیرساخت‌های دیجیتال غیرنظامی در طول مخاصمات مسلحانه باید یکدیگر همکاری کنند.
هفته آینده، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ مجموعه‌ای از چهار اصل راهنما و 25 توصیه را برای حمایت از غیرنظامیان در برابر تهدیدات دیجیتال در طول مخاصمه مسلحانه منتشر خواهد کرد. این اصول و توصیه‌ها با همکاری مدیران و کارشناسان حوزه‌های حقوقی، نظامی، سیاستی، فناوری و امنیتی تدوین شده‌اند.
آقای رئیس،
رخدادهای اخیر اهمیت رشد سریع و نقش غالباً مهمی که قابلیت و فناوری‌های فضایی در مخاصمات مسلحانه زمینی ایفا می‌کنند و نیز احتمال فضای حمله به این قابلیت‌ها را نشان داده است. مباحث «کارگروه دائمی» درباره کاهش خطرات فضایی با استفاده از هنجارها، قواعد و اصول رفتار مسئولانه نشان‌دهنده نگرانی فزاینده جامعه بین‌الملل درباره ادامه نظامی‌سازی و تسلیحاتی‌سازی محتمل فضا و خطر تبدیل فضا به محیطی برای مخاصمات فعال است.
با چنین پیشینه‌ای، هر چه از اهمیت تأکید مجدد بر کاربست‌پذیری حقوق بین‌الملل (از جمله منشور سازمان ملل، پیمان‌های مربوط به فضا، حقوق بین‌الملل بشردوستانه و حقوق بی‌غرضی در صورت مطابقت) به فضا بگوییم کم است. عملیات‌های نظامی در فضا یا در ارتباط با فضا در خلاء حقوقی رخ نمی‌دهند بلکه به واسطه حقوق بین‌الملل موجود محدود شده‌اند. به‌خصوص، منشور سازمان ملل، پیمان فضای ماورای جو و حقوق بین‌الملل بشردوستانه برخی فعالیت‌های نظامی را در فضا ممنوع می‌کنند. مخصوصاً حقوق بین‌الملل بشردوستانه از جمعیت غیرنظامی و اهداف غیرنظامی بر روی زمین در برابر اثرات مخاصمات در فضا یا در رابطه با فضا حمایت می‌کند. هر گونه تدوین قواعد تازه الزام‌آور حقوقی یا هنجارهای داوطلبانه باید با چارچوب حقوقی حاضر همسو بوده، آن‌را مبنا قرار داده و تقویت کند.
به‌علاوه، با توجه به ویژگی‌های خاص محیط فضا و توسعه پرشتاب صنعت فضایی، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ توصیه می‌کند دولت‌ها به مطالعه و بحث بیشتر درباره نحوه اعمال حقوق بین‌الملل در مسائل مربوط به فضا بپردازند. شفافیت درباره الزامات و تعهدات حقوقی به تطابق با حقوق بین‌الملل کمک کرده و خطر سوءبرداشت، اشتباه محاسباتی و تشدید غیرعامدانه تنش را کاهش می‌دهد.
آسیب، اخلال یا تخریب سیستم‌های فضایی در خدمت زیرساخت‌های حساس غیرنظامی و پشتیبان خدمات غیرنظامی ضروری بهای انسانی سنگینی روی زمین و در فضا خواهد داشت. دولت‌ها و نیروهای نظامی باید از ایجاد و کاربرد قابلیت‌های نظامی فضایی که پیامدهای غیرقابل‌پذیرشی برای جمعیت‌های غیرنظامی دارند پرهیز کنند. ملاحظات بشردوستانه باید سنگ بنای هر گونه گفت‌وگوی چندجانبه و هر گونه تدوین هنجار مربوط به امنیت فضایی باشد.
برای به حداقل‌رساندن خطر آسیب غیرنظامی حاصل از تهدیدات علیه سیستم‌های فضایی و تحکیم حمایت از غیرنظامیان در برابر اثرات آسیب‌زای عملیات نظامی فضایی، دولت‌های می‌توانند این اقدامات عملی را مد نظر قرار دهند: تضمین حمایت از سیستم‌های فضایی لازم برای خدمات ضروری غیرنظامی و مشخصاً افراد و اهداف تحت حمایت حقوق بین‌الملل از جمله با شناسایی، نشانه‌گذاری، اعلام و هر گونه اشاره دیگری به این سیستم‌های فضایی و در صورت امکان با جداسازی و تفکیک فیزیکی و فناوری کاربرد غیرنظامی سیستم‌های فضایی از کاربرد نظامی، کاهش خطر زباله‌های فضایی با تعلیق تولید، آزمایش و استفاده از قابلیت‌های ضدفضایی کینتیک و سایر عملیات‌های مضر با اثرات مشابه، و گسترش همکاری بین‌المللی برای افزایش تاب‌آوری خدمات فضاپایه که امدادرسانی بشردوستانه و واکنش به شرایط اضطراری بدان وابسته‌اند.
آقای رئیس،
در سال 2023، استفاده از مین‌های ضدنفر و مهمات خوشه‌ای به‌شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافته و تلفات آنها رشد شدیدی داشته است. مین‌های ضدنفر و مهمات خوشه‌ای بدون تمایز بین نظامیان و غیرنظامیان به کشتار و قطع عضو منتهی شده و موجبات رنج گسترده انسانی را تا مدت‌ها پس از پایان مخاصمات فراهم می‌آورند. هر گونه استفاده از این تسلیحات در هر کجا و از سوی هر کسی باید محکوم شود. برای پیشگیری از افزایش قربانیان، از همه دولت‌ها و طرف‌های مخاصمات مسلحانه می‌خواهیم فوراً استفاده، تولید، انتقال، و انبار مین‌های ضدنفر و مهمات خوشه‌ای را متوقف کنند. کنوانسیون منع مین ضدنفر و کنوانسیون مهمات خوشه‌ای نشانگر هنجارهای نجات‌بخش در برابر کاربرد پرخطر این تسلیحات است. باید این هنجارها را محترم داشت و پایبندی فراگیر به این ابزارها را ترویج کرد.
به‌علاوه، باید تلاش برای ترویج پایبندی فراگیر به سایر ابزارهای ممنوع و محدودساز کاربرد و انتقال سلاح‌های متعارف و به‌ویژه به کنوانسیون ممنوعیت یا محدودیت استفاده از برخی سلاح‌های متعارف و پروتکل‌های آن و معاهده تجارت تسلیحاتی را مضاعف کرد. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همه دولت‌هایی را که هنوز به این ابزارها ملحق نشده‌اند فرا می‌خواند که بدون تأخیر این مهم را صورت دهند.
دسترسی گسترده و کنترل‌های ناکافی روی انتقال تسلیحات و مهمات به طولانی‌شدن مخاصمات انجامیده، و موجب آوارگی و تاثیرات منفی روی اهداف توسعه‌ای می‌شود. دولت‌ها باید هوشیاری بیشتر در ارزیابی خطرات حاصل از صادرات تسلیحات به خرج داده و اقدامات عملی، جدی و به‌هنگامی را که واقع‌بینانه قادر به جبران خطرات نقض قوانین باشد به اجرا بگذارند. آنهایی که ابزارهای جنگ را فراهم می‌کنند مسئولیت ویژه‌ای دارند. باید هر کاری که می‌توانند انجام دهند تا از احترام دریافت‌کنندگانی که از طرف‌های یک مخاصمه مسلحانه‌اند به حقوق بین‌المللی بشردوستانه اطمینان یابند. دولت‌ها باید از انتقال سلاح به نقاطی که به‌وضوح احتمال استفاده از آن در جهت نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه می‌رود پرهیز کنند. اجرای مجدانه پیمان تجارت تسلیحات الزامی انسانی است و عامل مهمی در پیشگیری از موارد نقض جدی حقوق بین‌المللی بشردوستانه خواهد بود.
آقای رئیس،
استفاده از تسلیحات منفجره سنگین در مناطق پرجمعیت همچنان یکی از دلایل اصلی آسیب به غیرنظامیان در مخاصمه مسلحانه است. در سراسر جهان، پرسنل کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همه‌روزه شاهد درد رنج و رنج و ویرانی حاصل از بمباران شهرها هستند. مرگ، جراحت، معلولیت مادام‌العمر و آسیب‌های روانی شدید اغلب از نتایج مستقیم چنین گزینه مرگباری است. خانه‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس و زیرساخت‌های حساس آسیب می‌بینند یا طوری ویران می‌شوند که قابل تعمیر نیستند. محله‌هایی به‌کل با خاک یکسان می‌شوند. مصیبت غیرنظامیان زمانی تشدید می‌شود که خدمات اولیه‌ای که بقای غیرنظامیان بدان وابسته است، نظیر آب، برق، خدمات درمانی و مدیریت پسماند، مختل می‌شود چرا که یک لوله یا پست برق از سر اتفاق در محدوده تاثیر گسترده یک سلاح منفجره بوده است. آوارگی و آلودگی با مهمات منفجرنشده مکمل واقعیت دردناکی هستند که صدها هزار مرد، زن، پسر و دختر با آن روبه‌رو می‌شوند.
با این پیشینه تلخ، سال گذشته شاهد تصویب «اعلامیه سیاسی» تاریخی درباره تقویت حمایت از غیرنظامیان در برابر پیامدهای بشردوستانه حاصل از کاربرد تسلیحات منفجره در مناطق پرجمعیت بود. مجموعاً 83 دولت از جلمه متعهد شدند کاربرد تسلیحات منفجره را در مناطق پرجمعیتی که کاربرد این تسلیحات در آنها باعث آسیب به غیرنظامیان می‌شود محدود کرده یا از آن پرهیز کنند و هنگام برنامه‌ریزی و اجرای عملیات‌های نظامی اثرات غیرمستقیم و دنباله‌دار آن به‌خصوص بر خدمات ضروری را مد نظر قرار دهند. این اعلامیه از یک تغییر مهم ذهنیت حکایت دارد اما آزمون واقعی آن نحوه اجرایش خواهد بود. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همه دولت‌ها را به تصویب این اعلامیه سیاسی و اجرای مجدانه آن تشویق می‌کند و چشم‌انتظار برگزاری اولین کنفرانس آن در اسلو در آوریل سال 2024 هستیم.
از منظری گسترده‌تر، تأثیر جنگ در شهرها موضوعی است که همواره دغدغه کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و کل نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است. اثرات بشردوستانه جنگ شهری پیچیده و ویرانگر است. این اثرات مستقیم و غیرمستقیم، فوری و درازمدت، مرئی و نامرئی‌اند. تخریب حاصل از مخاصمه در شهرها میتواند شاخص‌های توسعه‌ها را به دهه‌ها قبل برگرداند. اثرات بشردوستانه سوء کلیه تسلیحات و فناوری‌های که بیانیه ما به آن پرداخته اغلب در محیط‌های شهری چندبرابر می‌شود. با توجه به شهری‌شدن فزاینده جمعیت جهان، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از دولت‌ها می‌خواهد روی تاثیر جنگ در شهرها متمرکز شده و اقدامات کارآمدتری را برای پیشگیری از جنگ شهری و حفاظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی در هنگام بروز جنگ شهری در نظر بگیرند.
برای خاتمه بحث، اگر به ارزیابی تلخ منعکس‌شده در «دستور کار جدید برای صلح» برگردیم، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بر این باور است که ارزش‌های مشترک انسانی و حقوق بین‌المللی بشردوستانه همراه با تقویت و اولویت‌بخشی به خلع سلاح زمینه‌ای برای دولت‌ها و جامعه بزرگتر بین‌الملل فراهم می‌آورد تا در رسیدگی به چالش‌های مبرمی که دبیرکل فهرست کرده است اقدامات موثری انجام دهند. پیمان‌های چندجانبه، قطعنامه‌ها، فرایندها و پیشنهاداتی که این کمیته بررسی کرده ابزارهایی ضروری برای حفاظت از غیرنظامیان متاثر از مخاصمه مسلحانه در سراسر جهان فراهم می‌کنند. از همه دولت‌ها می‌خواهیم این‌ها را پذیرفته، تصویب کرده، توسعه دهند و اجرا کنند.
ایده خلع سلاح چندجانبه دقیقاً به دلیل وضع روبه‌افول امنیتی و خطرات فزاینده راهبردی شکل گرفت. جامعه جهانی باید چشم‌انداز خلع سلاح را به‌عنوان راه اصلی صلح و امنیت پایدار احیا کند و ما آماده‌ایم همچنان در این تلاش‌ها شما را یاری دهیم.
با تشکر.
Comments