سخنرانی میریانا اسپولیاریک، رئیس کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ، جلسه توجیهی برای شورای امنیت سازمان ملل متحد – حفظ صلح و امنیت بین‌­الملل، چهارم مهرماه 1403، نیویورک

چه چیز به انسان اجازه می‌­دهد در جنگ مرتکب جنایات شود؟ رویدادهای وحشتناک در طول تاریخ ریشه در یک عنصر مشترک دارند: غیرانسانی کردن – فرآیند سلب انسانیت دیگران در جهت توجیه خشونت، از بین بردن حس همدلی و منطقی وانمود کردن شکنجه، سوء استفاده و کشتار احمقانه.

آقای رئیس،

موفقیت شورای امنیت با چگونگی غلبه بر اختلافات جهانی سنجیده می­‌شود؛ نحوه غلبه بر این تعریف بدوی از سیاست مبنی بر اینکه «شما یا با ما هستید یا علیه ما». پر کردن این اختلافات نیاز به رهبری دارد، زیرا تنها رهبری است که می‌­تواند دری برای مذاکره معنادار بگشاید.

آنچه امروز کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ شاهد آن است، طرف‌­های متخاصم و جسوری است که تعهدات قانونی خود را نادیده می‌­گیرند و گه‌گاه، از تفسیرهای بیش از حد آزاد از حقوق بین‌­المللی بشردوستانه برای توجیه نقض، تخریب و ممانعت از اقدامات بشردوستانه استفاده می‌­کنند.

با این وجود که ما نیز می­‌دانیم که به طور سیستماتیک اینگونه نیست، متأسفانه اینرسی و پذیرش جمعی این واقعیت نفرت انگیز، بدون توجه به این واقعیت که جان همه انسان­‌ها ارزش یکسانی دارد، آستانه جدیدی را برای سنجش انسانیت تعیین می‌­کند.

تفاسیر نادرست عادی و به ظاهر تحمل شده از حقوق بین‌­المللی بشردوستانه (که تحت نظارت جامعه بین­‌المللی اتفاق می­‌افتد) دیگر مخاصمات را از دید عموم دور می‌­کند. تخلفات با آگاهی کامل جامعه بین‌­المللی (اما با کمترین اقدامات اصلاحی) اتفاق می­‌افتد.

باید مطلع باشید که یک مخاصمه به مخاصمه دیگر آگاهی می­‌دهد. مرزها به منطقه قابل ­قبول رانده می‌­شوند، و درد و رنج انسانی بیشتری به همراه می‌­آورد.

حقوق بین‌­المللی بشردوستانه ایجاد شد تا با هموار کردن مسیر از قطبی زدگی به سمت صلح، مانع از تفرقه شود. این قوانین (معاهداتی که دولت­‌های شما ایجاد و تصویب کرده­اند) خویش‌تن­داری را اجبار می‌­کنند. طبق کنوانسیون ژنو، حتی با دشمن­تان نیز باید با انسانیت رفتار شود. حقوق بین­‌المللی بشردوستانه قابل معامله نیست.

بگذارید فرماندهان نظامی شما این را بدانند: می‌­توان جنگ­‌ها را با پایبندی به متن و روح قانون انجام داد و پیروز شد. نهایتاً، پیروزی واقعا به چه معناست؟ آیا به معنی تخریب روستاها و کشتار غیرنظامیان است؟

ممکن است نابودی، موفقیت نظامی به همراه داشته باشد، اما پیروزی سیاسی یا اخلاقی به همراه نخواهد داشت. اگر سیستم­‌های امنیتی هر تصمیم سیاسی را به دست بگیرند، شما گزینه مذاکره را از دست می‌­دهید.

ما از تمامی اعضای شورای امنیت برای یادآوری سیستماتیک به طرفین مخاصمات نسبت به رعایت حقوق بین‌­المللی بشردوستانه و یادآوری متن آن تعهدات قدردانی می‌کنیم. اما ما باید فراتر رویم و اطمینان حاصل کنیم که پایبندی به معنای واقعی حقوق بین‌­المللی بشردوستانه وجود دارد.

این یعنی انجام تمام اقدامات احتیاطی ممکن به منظور به حداقل رساندن آسیب به غیرنظامیان. این یعنی نادرست ارائه ندادن محاسبات تناسب قابل ­قبول. این یعنی احترام گذاشتن به قوانین جنگ حتی اگر دشمن شما این کار را نکند. این یعنی پذیرفتن آن که کنشگران بشردوست بی­‌طرف می‌­توانند کمک‌­های بشردوستانه را به مناطقی که تحت کنترل دشمن شما است بیاورند. و این همچنین یعنی تضمین عدم آسیب دیدن بیمارستان‌­ها، تضمین فرار غیرنظامیان به مکانی امن، و تضمین قطع نشدن کمک‌­های غذایی.

نبود انسانیت به گسترش خشونت دامن می‌­زند. حفظ انسانیت باعث کاهش تنش می‌­شود. دولت‌­ها و ارتش‌­ها باید حقوق بین‌­المللی بشردوستانه را به طور کامل در راهبردهای دفاعی خود بگنجانند، و نه صرفاً برای جنگ، بلکه برای دستیابی به پیروزی که امکان ثبات بلندمدت را فراهم می‌­کند.

ما باید شاهد عملی شدن حمایت لفظی شورا [ی امنیت سازمان ملل] از حقوق بین­‌المللی بشردوستانه باشیم. شما تعیین می‌­کنید که کنوانسیون ژنو ابزاری برای صلح باشد تا جان انسان­‌ها را نجات دهد.

– هنگامی که متحد شما غیرنظامیان را هدف قرار می‌­دهد، تلفن را بردارید و از آنها بخواهید که این کار را متوقف کنند.

– هنگامی که متحد شما بازدید­های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از بازداشت‌­شدگان یا اسرای جنگی را رد می‌­کند، تلفن را بردارید و بخواهید که همکاری کند.

– هنگامی که متحد شما، فراتر از اندازه شناخته شده، قوانین جنگ را به نفع خود تفسیر می­‌کند، از ابزاری که برای متوقف کردن آنها دارید استفاده کنید.

حقوق بین‌­المللی بشردوستانه جان افراد را نجات می­‌دهد. این حقوق امکان آزادی هزاران بازداشت‌­شده را در یمن، و آزادی دختران چیبوک را در نیجریه فراهم کرد، و به کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ کمک کرد تا یتیمان را در خارطوم به مکانی امن اسکورت کند. این حقوق نیست که شکست می­‌خورد، بلکه اراده برای اجرای آن است.

اگر توافقات تصویب شده جهانی رعایت شود، فرصت حفاظت از منافع اقتصادی و امنیت مردم­تان به بهترین وجه حفظ خواهد شد. زیرا شما هرگز نمی‌­دانید چه زمانی ممکن است جنگ به مرزهای شما برسد، و شما خودتان را در سمت اشتباه خط [نبرد] بیابید. حمایت از کنوانسیون­‌های ژنو در اصل به نفع شماست.

حقوق بین­‌المللی بشردوستانه راهی به سوی صلح ارائه می‌­کند. آن را اولویت سیاسی خود اعلام کنید.