امروز دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، میریانا اسپولیارک، در فراخوانی مشترک از رهبران سیاسی جهان خواستند برای حفاظت از نوع بشر فوراً قوانین بین‌المللی تازه‌ای در زمینه سیستم‌های سلاح خودکار برقرار کنند.
خبرنامه، 5 اکتبر 2023 (13 مهر 1402)
امروز در پیامی مشترک به یک اولویت اضطراری بشردوستانه می‌پردازیم. سازمان ملل و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از دولت‌های جهان می‌خواهند که ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های مشخصی بر سیستم‌های سلاح خودکار برقرار کنند تا از نسل‌های حال حاضر و آینده در برابر پیامدهای استفاده از این سلاح‌ها محافظت کنند. در وضع امنیتی حاضر، ایجاد خط قرمزهای واضح بین‌المللی به نفع همه دولت‌هاست.
سیستم‌های سلاح خودکار، که عموماً به‌عنوان سلاح‌هایی شناخته شده‌اند که هدف را انتخاب کرده و بدون دخالت انسانی به اعمال زور می‌پردازند، نگرانی‌های بشردوستانه، حقوقی، اخلاقی و امنیتی ایجاد می‌کنند.
ساخت و اشاعه این سلاح‌ها پتانسیل آن را دارد که نحوه انجام جنگ‌ها و نقش آن در بی‌ثباتی جهانی و تشدید تنش‌های بین‌المللی را دچار تغییرات زیادی کند. این سلاح‌ها با ایجاد تصور کاهش خطر برای نیروهای نظامی و غیرنظامیان می‌توانند آستانه ورود به مخاصمات را پایین آورده و ناخواسته خشونت را تشدید کنند.
باید همین حالا در جهت حفظ کنترل انسانی بر استفاده از زور گام برداریم. باید کنترل انسانی بر تصمیمات تعیین‌کننده مرگ‌وزندگی را حفظ کرد. هدف‌گیری خودکار انسان‌ها با ماشین مرزی اخلاقی است که نباید از آن عبور کنیم. ماشین‌هایی با اختیار و قوه تشخیص گرفتنِ جان آدم‌ها بدون مداخله انسانی باید در حقوق بین‌الملل ممنوع شود.
وجود و دسترسی فناوری‌های پیشرفته جدید و درحال ظهوری مانند رباتیک و هوش مصنوعی که می‌توانند با سلاح‌های خودکار یکپارچه شوند تنها بر نگرانی‌های ما افزوده است.
خود دانشمندان و مدیران صنعتی مسئول این پیشرفت‌های فناورانه زنگ هشدار را نیز به صدا درآورده‌اند. اگر بنا باشد بتوانیم فناوری‌های تازه را برای خیر بشریت مهار کنیم، ابتدا باید به جدی‌ترین خطرات آن پرداخته و از پیامدهای جبران‌ناپذیر بپرهیزیم.
این به معنای ممنوع کردن سیستم‌های سلاح خودکاری است که به نحوی عمل می‌کنند که نمی‌توان اثراتشان را پیش‌بینی کرد. برای مثال، دادن کنترل سلاح‌های خودکار به الگوریتم‌های یادگیری ماشینی، که اساساً نرم‌افزاری غیرقابل‌پیش‌بینی است که خودش را می‌نویسد، پیشنهادی به‌شدت خطرناک است.
علاوه بر این، برای اطمینان از رعایت حقوق بین‌المللی و مقبولیت اخلاقی به محدودیت‌های روشنی برای همه انواع سلاح‌های خودکار نیاز داریم که عبارتند از محدودسازی مکان، زمان و مدت استفاده از آنها، انواع اهدافی که به آن حمله می‌کنند و میزان زوری که اعمال می‌کنند، و نیز اطمینان از قابلیت نظارت و دخالت اثربخش انسانی و غیرفعال‌سازی به‌موقع به‌دست انسان.
به‌رغم گزارش‌های روزافزون از آزمایش و به‌کارگیری انواع مختلف سیستم‌های سلاح خودکار، برای اقدام دیر نیست. بعد از یک دهه بحث‌های مختلف در سازمان ملل از جمله شورای حقوق بشر ذیل کنوانسیون برخی سلاح‌های متعارف و مجمع عمومی، بنای اتخاذ ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های صریح پیشاپیش گذاشته شده است. اکنون، دولت‌ها باید این زمینه‌سازی را مبنای کار قرار دهند و برای مذاکره درباره قواعد جدیدی که به تهدیدات ملموس این فناوری‌های تسلیحاتی بپردازد به‌نحوی سازنده گرد هم آیند.
حقوق بین‌الملل، به‌خصوص حقوق بین‌المللی بشردوستانه، تسلیحاتی را ممنوع می‌کند و محدودیت‌هایی کلی برای استفاده از تسلیحات دیگر قائل می‌شود ولی همچنان این دولت‌ها و افرادند که مسئول هر گونه نقض این قواعد هستند. با این حال، بدون یک توافق مشخص بین‌المللی که بر سیستم‌های سلاح خودکار حاکم شود، دولت‌ها می‌توانند نظرات مختلفی درباره نحوه اعمال این قواعد کلی داشته باشند. بنابراین به قواعد بین‌المللی تازه‌ای در زمینه تسلیحات خودکار نیاز داریم تا قانون موجود را روشن و تحکیم کند. این قواعد اقدامی پیش‌گیرانه و فرصتی برای حفاظت از کسانی خواهد بود که ممکن است از چنین سلاح‌هایی آسیب ببینند و برای اجتناب از پیامدهای وحشتناک آن برای بشریت ضروری است.
ما رهبران جهان را فرامی‌خوانیم که مذاکرات سند الزام‌آور حقوقی تازه‌ای را جهت اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های روشن در زمینه سیستم‌های سلاح خودکار آغاز کرده و این مذاکرات را تا سال 2026 به نتیجه برسانند. از دولت‌های عضو می‌خواهیم که هم‌اکنون برای حفاظت از بشریت تصمیمات قاطعی اتخاذ کنند.
Comments