بیانیه میریانا اسپولیاریک، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، در کنفرانس سیستم‌های تسلیحاتی خودکار لوکزامبورگ. رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به خطرات بالقوه کاربرد نامحدود سلاح‌های خودکار در مخاصمات مسلحانه اشاره دارد.

 مقاله

26 آوریل 2023 (6 اردیبهشت 1402)

عالی­جنابان، خانم‌­ها و آقایان،

من بسیار خرسندم که اینجا در دانشگاه لوکزامبورگ هستم، و از اداره دفاع لوکزامبورگ، و به‌ویژه وزیر بوش، برای برگزاری این کنفرانس در چنین مقطع حساسی تشکر می­‌کنم.

ما شاهد توسعه سریع سیستم‌های تسلیحاتی خودکار، از جمله سیستم‌هایی که توسط هوش مصنوعی کنترل می‌شوند، در کنار علاقمندی نظامی به برداشتن قیود مربوط به محل (یا هدف) حمله آن سلاح‌ها،هستیم. این تحولات باعث شد که کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ از دولت­‌ها بخواهد تا محدودیت‌­های بین‌­المللی جدیدی که واضح و الزام‌­آور است ایجاد کنند.

ما تنها کسانی نیستیم که خواستار اقدامیم. بسیج سیاسی در امتداد مسیرهای مشابه افزایش یافته است؛ از جمله بیانیه مشترک 70 کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در اکتبر سال گذشته. در فوریه امسال، بیانیه بِلِن کامیونیکه توسط 33 دولت آمریکای لاتین و کارائیب تصویب شد، که به همین دلیل من از معاون وزیر گیلرمت-فرناندز به خاطر نقش کشور کاستاریکا در برگزاری جلسه قدردانی می­‌کنم. همچنین در بحث‌­های ماه گذشته در کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص سلاح­‌های متعارف خاص، حس پویایی مشخصی وجود داشت.

و البته می‌خواهم اذعان کنم که لوکزامبورگ و کاستاریکا از جمله کشورهایی بودند که نیاز به وضع ممنوعیت‌ و مقررات خاص در خصوص سلاح‌های خودکار، و همچنین موضع روشن دبیرکل سازمان ملل متحد و نقش مهم سازمان‌­های جامعه مدنی و جامعه علمی در این باره را تشخیص داده‌اند.

اگرچه بسیاری از فرصت‌ها برای یک جامعه از پیشرفت‌های فناوری اطلاعات و روباتیک حاصل می‌شوند، با این وجود خطرات ناشی از کاربرد نامحدود سلاح‌های خودکار در مخاصمات مسلحانه بسیار جدی است.

فقدان نظارت انسانی بر کاربرد نیروی قهری در مخاصمات مسلحانه، حفاظت از مبارزان و هم غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد و خطر تشدید مخاصمه را به همراه دارد. این امر امکان تبعیت از حقوق بین‌المللی بشردوستانه توسط متخاصمان، یا «IHL» را، شامل الزامات کسانی که حملات را برنامه‌­ریزی کرده و در مورد آنها تصمیم می‌­گیرند تا اثرات حملات را پیش‌­بینی و محدود کنند، تضعیف می‌­نماید. و توانایی آنها را برای انجام قضاوت انسانی لازم مطابق با قواعد حاکم بر نحوده هدایت مخاصمات به خطر می­‌اندازد.

سلاح­‌های خودکار نیز اساساً ارزش­‌های مشترک ما، انسانیت ما، را به چالش می‌­کشند. آیا باید دنیایی را تحمل کنیم که در آن تصمیمات مرگ و زندگی به محاسبات ماشینی خلاصه می‌شود؟

پیوند زدن بحث خط مشی به واقعیت‌­های کنونی و تاریخی جنگ می‌­تواند در این‌­باره مفید باشد. ارتش‌­ها در حال به‌کارگیری سلاح‌­هایی با عملکردهای فزاینده خودکار هستند. بسیاری از سلاح­‌های کنترل از راه دور امروزی می­‌توانند تنها با یک به روزرسانی نرم افزاری یا تغییر در دکترین، به سلاح­‌های خودکار فردا تبدیل شوند.

به عنوان مثال یک سلاح پرسه‌­زن را در نظر بگیرید – تلاقی میان یک موشک و یک پهباد که پیش از هدف قرار دادن یک شی یا یک شخص، بر روی یک منطقه پرسه می‌­زند. ما می‌دانیم که در حال حاضر، بیشتر آنها به سمت هدفی هدایت می‌شوند که توسط یک کاربر انسانی انتخاب شده است. اما بعضی ارتش­‌ها و سازندگان نیت خود را برای اجازه دادن به چنین سلاح­‌هایی جهت حمله خودکار نشان داده‌­اند.

با نگاهی به گذشته، مین‌های ضدنفری وجود داشتند که در سال 1997 ممنوع شدند. آنها آسیبی را نشان دادند که هنگامی که کاربر سلاح (شخصی که مین را می‌کارد) نمی‌­تواند به طور خاص انتخاب کند که چه کسی هدف قرار می‌­گیرد یا چه زمانی سلاح فعال می‌­شود. با استفاده از سلاح‌های خودکار متحرک امروزی، کاربر حتی ممکن است نداند که حمله دقیقاً کجا انجام خواهد شد.

فقدان بالقوه نظارت انسانی که ممکن است به‌واسطه این فرآیند به‌کارگیری نیروی قهری رخ دهد، دلیل نگرانی ما از توسعه و کاربرد بیشتر سلاح‌­های خودکار است.

فراخوان برای قوانین بین‌­المللی جدید و الزام‌آور، عملی نیست که ما اغلب یا به سادگی انجام دهیم. در حالی که حقوق بین‌­المللی بشردوستانه پیش­تر نیز در مورد طراحی و استفاده از سلاح‌های خودکار اعمال می‌­گردد و محدودیت‌هایی را برای آن تعیین می‌کند، شاهد آن هستیم که دولت‌ها در مورد محدودیت‌ها و الزامات خاص در طراحی و استفاده از سلاح‌های خودکار دیدگاه‌های متفاوتی از قوانین موجود دارند. ما معتقدیم به قوانین جدیدی برای شفاف‌سازی در این زمینه، حمایت و تقویت حمایت­‌های حقوقی، و پاسخ به دغدغه‌­های اخلاقی نیاز است.

آنچه در حال حاضر نیاز است، یک رهبری سیاسی برای اقدام بین‌­المللی برای مذاکره و تصویب یک سند الزام‌­آور حقوقی برای قاعده­‌مندسازی سیستم‌­های سلاح‌­های خودکار است.

مجدداً از شما، وزیر باوش، سپاسگزارم که این موضوع را در اولویت کنفرانس لوکزامبورگ قرار دادید. من از دیگر دولت­های اروپایی می‌خواهم که به طور مشابه این موضوع را در اولویت­شان قرار دهند. اگر بخواهم از عبارتی که لوکزامبورگ پذیرفته استفاده کنم: بیایید آن را محقق کنیم.

برای آشنایی بیشتر به کانال تلگرام دفتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در تهران بپیوندید