ژنو (کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ) – بازماندگان زلزله بزرگ یک ماه پیش در شمال غرب سوریه که به آسیب بیشتر سیستم قدیمی تأمین آب منطقه انجامیده و با واردکردن فشار تازه‌­ای به سیستم تأمین آب نگرانی­‌ها درباره فروپاشی احتمالی آن را افزایش داده با دورنمای چالش‌­های ویرانگر بهداشت عمومی مواجهند.

خبرنامه، 6 مارس 2023، سوریه، ترکیه

سیستم تأمین آب حلب که چنان قدیمی است که قطعات یدکی آن دیگر موجود نیست ابتدا به دلیل 12 سال مخاصمه و اکنون به دلیل زلزله تحت فشار روزافزونی قرار گرفته است. اکنون مردم بیشتری پس از اینکه خانه­‌هایشان را در زلزله از دست دادند برای تأمین آب مورد نیاز خود به همین سیستم اتکا دارند. آسیب مستقیم به بخش‌­های حیاتی زیرساخت کارایی سیستم را کاهش و این خطر را که آب آلوده به آلودگی ذخایر بیانجامد افزایش داده است.

به‌­علاوه، بسیاری از تانکرهای آب هوایی روی بام خانه­‌ها با زلزله از بین رفته‌­اند که به فشار بیشتر بر سیستم تأمین آب منجر شده است. بخش­‌هایی از سیستم فاضلاب شهر، که پیشاپیش در طول مخاصمه به‌­شدت آسیب دیده بود، دچار فروپاشی شده است و به تشدید نیازهای منطقه­‌ای منتهی شده که خود برای مقابله با اثرات بیش از یک دهه مخاصمه در حال تقلاست.

فابریتزیو کاربنی، مدیر بخش خاورمیانه کمیته بین‌‌المللی صلیب سرخ که در سوریه بر عملیات واکنش به زلزله نظارت کرده می­‌گوید: «احتمال عواقب ویرانگر بهداشت عمومی به­‌عنوان اثر ثانویه زلزله بسیار زیاد است. یک وضع اضطراری جدید بهداشت عمومی نظیر گسترش بیماری­‌های عفونی برای این منطقه فاجعه خواهد بود.»

دسترسی به آب آشامیدنی سالم چالشی است که بر زندگی میلیون­‌ها نفر در سراسر سوریه تأثیر گذاشته است. قبل از سال 2010، نودوهشت درصد از افراد در شهرها و 92 درصد مردم در جوامع روستایی دسترسی مطمئنی به آب سالم داشتند. اکنون، فقط 50 درصد سیستم‌های آب و فاضلاب سوریه درست کار می­‌کنند.

آقای کاربنی می‌­گوید: «جوامع دست به دست یکدیگر داده‌­اند و غذا، آب و لباس‌­های خود را با هم تقسیم می­‌کنند. با این حال، مقیاس و شدت نیازهای تازه در منطقه آسیب‌دیده و سراسر سوریه مستلزم افزایش کمک‌رسانی است. راه‌حل‌­های پایدار زیرساخت­‌های ضروری برای بهداشت عمومی اهمیتی حیاتی دارد و این موضوع به‌خصوص درباره جوامعی صادق است که کنشگران بشردوست دسترسی سخت‌­تری به آنها داشته‌­اند.»

کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ برای  این جوامع، که در مناطقی نظیر ادلب با شرایط فاجعه‌­بار و نیازهای گسترده زندگی می‌­کنند، از همه طرف­‌های مخاصمه می­‌خواهد ملاحظات سیاسی را کنار گذاشته و کار بشردوستانه را تسهیل کنند تا امدادرسانی به کسانی که نیازمند آن هستند فارغ از شرایط صورت گیرد.

هزاران نفر پس از زلزله در جستجوی سرپناه موقت بودند که منجر به شرایط دشوار زندگی و فاضلاب در حلب، حماه، و لاذقیه شد. در یکی از سایت­‌های پناه موقت در حلب، هشتصدوپنجاه نفر مشترکاً از 7 توالت استفاده می‌­کنند. در سایتی دیگر، در محل سابق یک کارخانه سیمان، بچه­‌ها در مناطقی آلوده به مهمات منفجرنشده توپ‌­بازی می‌­کنند.

صبح روز زلزله، تیم‌­های کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ تنها ساعاتی پس از وقوع زلزله بسته‌های اقلام پزشکی را به بیمارستان‌­های حلب رساندند. از آن زمان بیش از 57 هزار نفر در مناطق آسیب‌­دیده از کمک­‌های درمانی کمیته بین­‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر سوریه بهره‌­مند شده‌­اند. این دو سازمان همچنین برای افراد حاضر در شش سرپناه در حلب به تأمین آب پرداخته و به بیش از 30 هزار نفر امدادرسانی شامل غذا و اقلام ضروری ارائه کرده‌­اند.

در سال 2022، کمیته بین­‌المللی صلیب سرخ از نوسازی 32 مورد تأسیسات آب در سراسر کشور حمایت کرده و بیش از 17 میلیون نفر در سراسر سوریه از مداخلات مختلف مربوط به آب بهره­‌مند شده‌­اند. در سال‌­های اخیر، کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ در کنار هلال احمر سوریه در سراسر کشور هزاران پروژه مهندسی را در زمینه سیستم‌­های آب و فاضلاب با هدف تأمین حمایت پایدار از ارائه‌­دهندگان بومی خدمات برای پیشگیری از افت ارائه خدمات در سراسر سوریه اجرا کرده است.

درباره واکنش زلزله کمیته بین­‌المللی صلیب سرخ بیشتر بخوانید:

ظرف چهار هفته گذشته، کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ در همکاری با هلال احمر سوریه به نیازهای بازماندگان زلزله واکنش داده است که شامل موارد زیر است:

• آ‌ب‌رسانی با تانکر برای 6 سرپناه جمعی در حلب به مدت 10 روز. حدود 115 هزار بطری آب در حلب، لاذقیه و حماه توزیع شد.
• نوسازی سبک 24 سرپناه جمعی که میزبان خانواده‌­های آسیب­‌دیده از زلزله در حلب بوده‌­اند.
• اهدای ژنراتور به سه نانوایی در مناطق آسیب‌­دیده در لاذقیه، که این نانوایی‌­ها را قادر ساخت برای حدود 200 هزار نفر نان تولید کنند.
• بیش از 57 هزار نفر در مناطق آسیب‌­دیده از فعالیت‌­های درمانی حمایتی مختلف بهره­‌مند شده‌­اند.
• هزار کیسه حمل جسد به بیمارستان­‌ها و مراکز پزشکی قانونی در حلب و لاذقیه تحویل شد.
• داروهای جراحی، لوازم مصرفی و تجهیزات پزشکی به شش بیمارستان در حلب، لاذقیه و حماه اهدا شد.
• کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ از واحدهای بهداشتی سیار هلال احمر سوریه در ارائه خدمات سلامت اولیه/کمک­‌های اولیه به افراد ساکن سرپناه‌­های جمعی در حلب، لاذقیه و حماه پشتیبانی کرد.
• بیش از 30 هزار نفر در سرپناه­‌های جمعی حلب، لاذقیه و حماه کنسرو و اقلام امدادی شامل پتو، ملحفه، چراغ خورشیدی، بسته‌­های بهداشتی و ست ظروف آشپزخانه دریافت کردند.

درباره کار کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ در راستای دسترسی بهتر به آب پاک در سراسر سوریه بیشتر بخوانید:

کار کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ در راستای دسترسی بهتر به آب پاک و بهبود زیرساخت­‌های ضروری در سوریه بیش از 16.5 میلیون نفر در سراسر سوریه را منتفع می­‌کند. این کار شامل موارد زیر است:

• کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ از تصفیه‌­خانه الخفسه واقع در 80 کیلومتری شرق حلب که یکی از مهم­ترین منابع تأمین آب میلیون­‌ها نفر است پشتیبانی می‌­کند. تصفیه‌­خانه الخفسه آسیب جبران‌­ناپذیری دیده و حداقل 5 سال طول می­‌کشد که این تصفیه­‌خانه در شرایط باثبات نوسازی شود. اگر تصفیه­‌خانه الخفسه کار نمی‌­کرد، 3.2 میلیون نفر بدون داشتن منبع آب جایگزین تحت‌­الشعاع قرار می‌­گرفتند.
• با یک برنامه ضدعفونی جهت تضمین آب آشامیدنی سالم از 15 میلیون نفر در 13 فرمانداری پشتیبانی شد.
• در حلب، ریف دمشق، رقه و حسکه 450 هزار نفر با تحویل تانکری آب دریافت کردند.
• حدود 140 هزار نفر آواره و افراد بازگشته از تعمیرات و ارتقاء مسکن و آب و فاضلاب در 44 سرپناه جمعی و محله در سراسر کشور بهره­‌مند شده‌­اند.
• در سراسر کشور 32 تصفیه‌­خانه بازسازی شده و ارتقا یافتند و زیرساخت هشت بیمارستان، 62 مرکز درمانی و یک مرکز توانبخشی جسمی بهبود یافت.
• حدود 710 هزار نفر از پشتیبانی زیرساختی برای 12 نانوایی عمومی یعنی تأمین خط تولید، کارهای نوسازی و برق بهره‌­مند شدند.
• تأسیسات آب و فاضلاب و بهداشتی در بیش از 280 مدرسه و مرکز آزمون در فرمانداری­‌های دمشق، ریف دمشق، درعا، سویدا، قنیطره، حمس، حماه، لاذقیه، رقه، دیرالزور، و حسکه نوسازی شد.