حقوق بین الملل، روش ها و ابزار استفاده شده برای جنگ افروزی را محدود می کند. این محدودیت ها به نوع سلاح های استفاده شده، نحوۀ بکارگیری آنها و هدایت کلی تمامی آنهایی که در مخاصمۀ مسلحانه شرکت دارند را نیز محدود می سازد. اصل تفکیک طرفین درگیری را ملزم می دارد تا در تمامی زمان ها میان مبارزان و اهداف نظامی از یک طرف و اشخاص و اشیاء غیرنظامی از طرف دیگر تفکیک قائل شده، و به تبع تنها اهداف مشروع را هدف قرار دهند.
ابزار و روش ها
مهمترین معاهداتی که برای ابزار و روش های جنگ افروزی محدودیت اعمال می کنند کنوانسیون 1907 لاهه، پروتکل های الحاقی 1977 به کنوانسیون های ژنو و مجموعه توافقنامه هایی در خصوص سلاح های خاص می باشد. کمیتۀ بین المللی صلیب سرخ در فرآیند توسعۀ قوانین در این زمینه مشارکت داشته است.
در کل، حقوق بین المللی بشردوستانه ابزار و روش هایی را که جراحت بیش از اندازه یا درد و رنج غیرضروری ایجاد می کنند ممنوع می کند. در نتیجه، کاربرد انواع خاصی از سلاح ها مجاز نبوده و نحوۀ بکارگیری سلاح های دیگر محدود شده است.
تمهیدات ویژه برای محدود کردن استفاده از انواع خاص سلاح ها عبارتند از کنوانسیون 1997 اُوتاوا راجع به ممنوعیت مین های ضد نفر، پروتکل 2003 راجع به مهمات انفجاری باقی مانده از جنگ (اضافه شده به کنوانسیون 1980 سازمان ملل متحد راجع به سلاح های متعارف خاص) و معاهدۀ 2008 دوبلین راجع به ممنوعیت بمب های خوشه ای.
همچنین، در خصوص کنترل اشاعۀ تسلیحات سبک نیز که در بسیاری کشورهای فقیر کشنده و مرگبار هستند پیشرفت هایی حاصل شده است. به موازات ممنوعیت و محدودسازی سلاح های غیرقابل قبول، حقوق بین المللی بشردوستانه استفاده از سلاح های متعارف «قابل قبول» را نیز محدود می کند.
به علاوه، این حقوق دیگر ابزار و روش های متعدد هدایت درگیری مسلحانه را تنظیم می کند. قواعدی در خصوص استفادۀ نادرست از پرچم های شناسایی و رفتار با مزدوران وجود دارد؛ دادن دستور دال بر زنده نماندن هیچ کسی در نبرد ممنوع است. قواعد خاصی در خصوص مناطق تخلیه شده از نیروی نظامی و مناطق بی دفاع بکار می رود.
تفکیک
در مخاصمات مسلحانۀ بین المللی، مبارزان حق دارند که مستقیماً در مخاصمات شرکت کنند. به بیان دیگر، آنها مجازند که اَعمال قانونی جنگی را به مؤثرترین شکل و به منظور دستیابی به یک هدف نظامی مرتکب گردند. با این حال، اصل تفکیک ملزم می دارد که چنین اقدامات جنگی تنها علیه مبارزان دشمن و اهداف نظامی انجام گردد، و از آسیب بیش از اندازه به غیرنظامیان پیشگیری شود.
بنابراین، پیاده سازی اصل تفکیک نیازمند تعریفی روشن از اشخاص و اشیائی است که ممکن است قانوناً مورد هدف قرار گیرند. تا جایی که به اشخاص مربوط می شود، مبارزان دشمن اعضای نیروهای مسلح یکی از طرفین درگیری هستند (به استثنای پرسنل درمانی و مذهبی). اشخاصی که از اعضای نیروهای مسلح نیستند غیرنظامی می باشند و بنابراین نباید هدف حملات قرار گیرند. البته یک استثناء وجود دارد: غیرنظامیانی که مستقیماً در مخاصمات شرکت می کنند (چه فردی و چه به عنوان عضوی از یک گروه) حتی تنها برای مدت زمان مشارکت مستقیم شان در مخاصمات، به هدفی مشروع برای حمله تبدیل می شوند.
در خصوص اشیاء، اهداف نظامی از طریق یک آزمون دو بخشی تعریف می شوند: شیئ مورد حمله بایستی از نظر ماهیت، موقعیت مکانی، هدف یا کاربری، نقش مؤثری در اقدام نظامی دشمن داشته باشد و نابودی جزئی یا کامل، دستگیری یا خنثی سازی آن باید (تحت شرایط موجود) یک برتری نظامی مشخص بدست دهد. هر شیئی که در تعریف هدف نظامی نگنجد شیئ غیرنظامی بوده و نباید مورد حمله قرار گیرد.
حقوق بین المللی بشردوستانه نتایج متعددی را از اصل تفکیک در بر می گیرد تا حمایت از اشخاص و اشیاء غیرنظامی را تضمین کند. برای مثال، این حقوق تصریح می دارد که مبارزان در یک درگیری مسلحانه بین المللی ملزم هستند تا هنگامی که در حال حمله یا شرکت در یک عملیات نظامی مقدماتی برای یک حمله هستند خود را از جمعیت غیرنظامیان متمایز نمایند (معمولاً از طریق پوشیدن یک یونیفورم). به علاوه، حقوق بین المللی بشردوستانه حملات کور را منع کرده و از اصل تناسب حمایت می کند که می گوید «خسارت تصادفی» به جان غیرنظامیان و/یا اموال غیرنظامی نباید به نسبت برتری نظامی واقعی و مستقیم پیش بینی شده بیشتر شود. به منظور پیاده سازی محدودیت ها و ممنوعیت ها در خصوص هدف قرار دادن، لازم است که توسط تمامی طرفین یک درگیری مسلحانه احتیاط های ویژه دیده شود.
نهایتاً، قواعد مربوط به هدایت مخاصمات حمایت های ویژه ای را برای بعضی اشیاء از جمله اشیاء فرهنگی و مکان زیارتی (همچون مقبره های تاریخی)، اشیاء ضروری برای بقای جمعیت غیرنظامی (شامل مناطق زراعی برای تولید خواروبار، محصول، یا تأسیسات آب آشامیدنی) و کارها و تأسیساتی که با نیروهای خطرناک سر و کار دارند (مانند سدها، آب بندها و نیروگاه های تولید برق هسته ای) مقرر می دارد. ابزار و روش های جنگ افروزی که احتمال ایجاد خسارت های گسترده، بلند مدت و شدید برای محیط زیست را دارند ممنوع هستند چراکه آنها سلامت و بقای جمعیت غیرنظامی را تهدید می کنند.