اطلاعیه خبری

6 مارس 2025 (16 اسفند 1403)

ژنو، 6 مارس 2025 – کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) عمیقاً از خروج بی‌سابقه لیتوانی از معاهده منع استفاده از مهمات خوشه‌ای که امروز اجرایی می‌شود ابراز تاسف می‌کند. این تصمیم حمایت‌­های حیاتی را برای غیرنظامیان تضعیف می­‌کند و خطرات ناشی از این سلاح­‌ها را که آسیب­‌های غیرقابل قبولی به همراه دارند تشدید می‌کند.

مهمات خوشه‌­ای، مواد منفجره کوچکی را بر روی مناطق وسیعی پراکنده می‌­کنند، که بسیاری از آنها در اثر برخورد منفجر نشده و محیط را با مهمات منفجر نشده مرگبار آلوده می­‌کنند. این مسئله بازگشت ایمن خانواده‌­های آواره، دسترسی به خدمات و توانایی تعمیر یا بازسازی زیرساخت­‌ها را به خطر می‌­اندازد.

«مهمات خوشه‌ای اثرات گسترده‌ای دارند. استفاده از آنها در مناطق شهری نگرانی­‌های بشردوستانه خاصی را ایجاد می­‌کند.» کوردولا دروگ، مدیر ارشد حقوقی کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ با بیان این مطلب افزود که «مدت‌ها پس از استفاده از آنها، این مهمات همچنان رنج را، به‌ویژه بر کودکان، تحمیل می‌کنند و مانع بازسازی جوامع می‌­شوند.»

برای پایان دادن به درد و رنج ناشی از این سلاح‌­های وحشتناک، 124 کشور معاهده مربوط به منع کاربرد مهمات خوشه­‌ای را امضا کرده­‌اند و بیش از 110 کشور امروز به آن پایبند هستند. این معاهده که در سال 2008 به تصویب رسید، استفاده، ذخیره سازی، تولید و انتقال مهمات خوشه­‌ای را ممنوع می‌­کند. این معاهده مهم بشردوستانه به نجات جان افراد بی‌شماری کمک کرده است. کشورهای طرف معاهده بیش از یک میلیون مهمات خوشه‌ای انباشته شده را منهدم کرده‌اند و مناطق وسیعی از زمین را پاکسازی کرده‌اند که می‌توان آن‌ها را با خیال راحت به جوامع برای استفاده مولد بازگرداند.

خروج لیتوانی بی‌­سابقه است، زیرا هیچ کشوری تا کنون علناً از معاهده بشردوستانه جهانی خارج نشده است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ عمیقاً متأسف است که لیتوانی به درخواست کشورهای عضو در سپتامبر 2024 که از آن خواسته‌­اند در تصمیم خود تجدید نظر کند، توجه نکرده است.

کودکان معمولا به سمت بقایای بمب‌­های خوشه‌ای منفجر نشده که شبیه اسباب‌بازی‌ هستند، جلب می‌شوند و این باعث می‌شود آنها به طور خاص آسیب‌پذیر باشند. بر اساس آخرین گزارش پایش بمب‌­های خوشه‌­ای، نزدیک به نیمی از کل تلفات ناشی از بقایای بمب‌های خوشه‌­ای در سال 2023 کودکان بودند. پاکسازی این مهمات یک فرآیند پیچیده و خطرناک است که اغلب چندین دهه طول می­‌کشد. بوسنی و هرزگوین به تازگی اعلام کرده است که تقریبا 30 سال پس از پایان جنگ، خود را از بمب‌­های خوشه­‌ای آزاد کرده است.

کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نگران است که عقب‌نشینی از محدودیت‌های توافق شده بین‌المللی در مورد سلاح‌هایی که آسیب غیرقابل قبولی را به بهانه امنیت ملی ایجاد می‌کنند، باعث تضعیف حقوق بین‌المللی بشردوستانه شود. وضعیت امنیتی دائماً در حال تغییر است، اما هزینه‌های هولناک انسانی ناشی از استفاده از بمب­‌های خوشه‌ای، مین‌های ضد نفر و سایر سلاح‌های وحشتناک بدون تغییر باقی می‌ماند.

دروگه گفت: «خروج از هرگونه معاهده بشردوستانه، حمایت­‌های بشردوستانه نجات بخش در جنگ را از بین می‌برد و به ساختار حقوق بین‌المللی بشردوستانه آسیب می‌زند». کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از همه دولت‌ها می‌خواهد که چارچوب‌هایی را که از غیرنظامیان در جنگ محافظت می‌کنند، تقویت کنند، نه اینکه آنها را تضعیف کنند.

درباره کمیته بین‌­المللی صلیب سرخ

کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) سازمانی بی‌طرف، بی‌غرض و مستقل است که رسالت منحصراً بشردوستانه آن از کنوانسیون ژنو 1949 سرچشمه می‌گیرد. این سازمان به افراد متأثر از مخاصمات مسلحانه و دیگر خشونت­‌ها در سراسر جهان کمک می‌کند و هر کاری که در توان دارد، اغلب به همراه شرکای صلیب سرخ و هلال احمر خود، برای حمایت از جان و کرامت آنها و تسکین درد و رنج آنها انجام می‌­دهد.