การระบาดหนักของโรคโควิด-19 สร้างความตื่นตระหนกให้ผู้คนทั่วโลก จะเป็นอย่างไรถ้าโรคร้ายย่างกรายเข้าสู่เรือนจำ ? Elena Leclerc ผู้ประสานงานด้านสุขภาพเรือนจำของ ICRC เล่าให้เราฟังถึงสิ่งที่อาจเกิดขึ้นหากโควิด-19 ระบาดเข้าสู่เรือนจำ สภาพแออัดประกอบกับระบบสาธารณสุขที่อาจไม่เพียงพอ คุณหมอ Elena มีความคิดเห็นอย่างไรกับสถานการณ์ในเรือนจำกว่า 50 ประเทศ ที่ ICRC ให้การสนับสนุน

Q: ทำไมประชากรในเรือนจำถึงเป็นกลุ่มเสี่ยงสำหรับโควิด-19

A: ผู้คนในสถานที่คุมขังมักมีภูมิหลังทางเศรษฐกิจและสังคมที่เปราะบาง พวกเขาอาจเข้าถึงการดูแลสุขภาพได้อย่างจำกัดตั้งแต่อยู่นอกเรือนจำ ทำให้สุขภาพของพวกเขาอยู่ในสถานะที่ย่ำแย่กว่าประชากรทั่วไปเป็นทุนเดิม และเมื่อถูกควบคุมตัวภายใต้ข้อจำกัดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ข้อจำกัดด้านการเข้าถึงการบริการสุขภาพขั้นพื้นฐาน ข้อจำกัดด้านโภชนาการ และแน่นอนว่าสภาพความแออัดอาจนำไปสู่โอกาสของการแพร่กระจายโรคที่สูงขึ้น

Q: หมายความว่าระบบสุขภาพในเรือนจำอาจไม่มีประสิทธิภาพมากพอ?

A: เป็นธรรมดาที่ระบบสาธารณสุขในเรือนจำของทุกประเทศมักเจอข้อจำกัด หมายความว่าผู้ต้องขังหลังกำแพงมักได้รับการดูแลทางสุขภาพที่น้อยกว่าผู้คนภายนอก ถ้าโควิด-19 เข้ามาถึงจริง ความเสียหายจะเกิดขึ้นสูงมาก เนื่องจากเรือนจำไม่มีทั้งเครื่องมือและบุคลากรที่มากพอเพื่อต่อกรกับโรคร้าย

Q: โรคที่ว่าสามารถติดต่อในเรือนจำได้ดีกว่านอกเรือนจำหรือเปล่า?

A: ไวรัสที่เป็นต้นตอของโรคโควิท-19 สามารถแพร่กระจายได้ง่าย โอกาสติดเชื้อในเรือนจำย่อมจะพุ่งขึ้นสูงกว่าภายนอกเพราะสภาพของตัวเรือนจำที่เป็นส่วนผสมของระบบระบายอากาศที่ไม่เพียงพอ ความแออัดของพื้นที่ และการบริการด้านสาธารณสุขที่จำกัด

Q: เพราะอย่างนี้ ICRC จึงให้ความสำคัญกับการป้องกันโรคไม่ให้เข้ามาสู่เรือนจำ?

A: เราเชื่อว่าเมื่อโรคเข้ามาสู่เรือนจำ มันจะเป็นเรื่องยากมากที่จะควบคุม อีกสิ่งที่ต้องตระหนัก คือเรือนจำไม่ได้เป็นหน่วยงานที่แยกตัวเป็นเอกเทศแต่มีความเกี่ยวข้องกับชุมชนไม่มากก็น้อย พนักงานเรือนจำ และผู้เข้าเยี่ยม สามารถนำพาโรคเข้าและออกจากเรือนจำได้ตลอดเวลา หากมีผู้ติดเชื้อในเรือนจำเพียงหนึ่งคน เราคาดการว่าจะมีผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นเป็นหลักร้อย ผู้ต้องขังหลายท่านอาจมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแออยู่แล้วเนื่องจากโรคประจำตัวอื่นๆ อย่างวัณโรค เอดส์ หรือโรคเรื้อรังต่างๆ หมายความว่าจำนวนผู้เสียชีวิตในเรือนจำก็จะพุ่งสูงขึ้นด้วยเช่นกัน

Q: ICRC สามารถทำอะไรเพื่อช่วยสถานการณ์ด้านสุขภาพในเรือนจำได้บ้าง

A: ICRC ทำงานร่วมกับรัฐบาลเกือบ 50 ประเทศ เพื่อสร้างเสริมระบบตรวจสแกนผู้ต้องขังใหม่รวมไปถึงการวางกระบวนการป้องกันอื่นๆ เช่น การสร้างที่ล้างมือสำหรับผู้ต้องขัง ผู้เข้าเยี่ยม ผู้คุม และเจ้าหน้าที่อื่นๆ ประสบการณ์ของเราชี้ให้เห็นว่ามาตรการด้านสาธารณสุขเหล่านี้มีผลต่อการป้องกันโรคระบาดก่อนหน้าอย่าง โรคอีโบล่าในประเทศกินี, ลิเบีย และ สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก โรคอหิวาตกโรคในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก ในหลายพื้นที่ ICRC เปิดสถาณดูแลสุขภาพขั้นพื้นฐานในเรือนจำ เรามีโปรแกรมฟื้นฟูผู้ต้องขังที่มีภาวะขาดโภชนาการซึ่งเรามองว่าเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานของการมีสุขภาพที่ดี นอกจากนี้ ICRC ยังให้ความช่วยเหลือหน่วยแพทย์ในเรือนจำอีกด้วย

Reference: แปลและเรียบเรียงจากบทความ Protecting Prison Populations Infectious Disease