เคยสงสัยบ้างไหมว่าขั้นตอนและวิธีการเยี่ยมสถานคุมขังของคณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ (ICRC) เป็นอย่างไร และทำไม ICRC ต้องเยี่ยมสถานคุมขัง? เพื่อนร่วมงานของเราที่อิสราเอลได้เรียบเรียงสารคดีภาพถ่ายพร้อมคำอธิบายเกี่ยวกับการเข้าเยี่ยมผู้ต้องขังโดยอิสราเอล ทางการปาเลสไตน์ และฮามาส
ถึงแม้ว่าสถานที่คุมขังในแต่ละประเทศจะแตกต่างกัน แต่วิธีการทำงานของ ICRC นั้นเป็นมาตรฐานสากล จุดประสงค์คือดูแลสภาวะร่างกาย จิตใจ และความเป็นอยู่ของผู้ต้องขังตามหลักมนุษยธรรม (ไม่ใช่สิทธิมนุษยชน) และช่วยเป็นตัวเชื่อมระหว่างผู้ต้องขังกับโลกภายนอก
ทุกปี ICRC ทำการเข้าเยี่ยมผู้ที่ถูกคุมขังโดยอิสราเอล ทางการปาเลสไตน์ และฮามาส กว่า 10,000 ราย โดยเป้าหมายในการเข้าเยี่ยม คือการเข้าประเมินการปฎิบัติต่อผู้ต้องขังและสภาพของสถานที่คุมขัง ผลการเข้าเยี่ยมนั้นจะเปิดเผยต่อเฉพาะเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบของ สถานที่คุมขังเท่านั้น
ICRC เข้าเยี่ยมที่คุมขังทั่วโลกโดยมีระเบียบวิธีปฎิบัติเหมือนกันทั้งหมด ชาวปาเลสไตน์ที่ถูกคุมขังโดยทางการอิสราเอลนั้นเป็นผู้ที่ได้รับ การคุ้มครองภายใต้อนุสัญญาเจนีวาฉบับที่ 4 ข้อ 3 ซึ่งอิสราเอลได้ให้สัตยาบันในปี ค.ศ. 1951 ICRC ได้ทำการเข้าเยี่ยมสถานที่คุมขัง ต่าง ๆ ในอิสราเอลตั้งแต่ปี ค.ศ. 1967 การเข้าเยี่ยมชาวปาเลนไตน์ที่ถูกคุมขังโดยทางการปาเลสไตน์ในเขตเวส์แบงค์และเขตปกครอง กาซ่านั้นกระทำการภายใต้บันทึกความเข้าใจที่ได้ลงนามกับองค์กรปลดปล่อยปาเลนไตน์ (PLO) ในปี ค.ศ. 1996
รุ่งเช้า คณะผู้แทน ICRC จำนวนห้าคนเดินทางมาถึงสถานคุมขังรามอนซึ่งตั้งอยู่ทางตอนใต้ของอิสราเอล โดยคณะผู้แทนได้รับการ ต้อนรับจากเจ้าหน้าที่เรือนจำอิสราเอล (IPS) เพื่อรักษาความเป็นกลาง คณะผู้แทนนั้นจะไม่เป็นผู้มีสัญชาติอิสราเอลหรือปาเลสไตน์ อนึ่งในการเข้าเยี่ยมนั้นมักจะมีเจ้าหน้าที่ผู้แทนทางการแพทย์เข้าร่วมคณะด้วยอยู่เป็นประจำ
การเข้าเยี่ยมนั้นจะเริ่มจากการเข้าพูดคุยหารือกับผู้อำนวยการเรือนจำ โดยหัวหน้าคณะผู้แทนจะอธิบายถึงวัตถุประสงค์และรายละเอียดการเข้าเยี่ยม สิ่งสำคัญในการปฎิบัติงานของ ICRC คือ การทำงานอย่างโปร่งใส การรับฟังเจ้าหน้าที่ และยังรวมถึงการติดตามถึงปัญหาหรือประเด็นใด ๆ ที่อาจมีการหยิบยกขึ้นจากการเข้าเยี่ยมในครั้งที่ผ่านๆมา
หลังจากการเข้าพูดคุยครั้งแรกกับทางเจ้าหน้าที่แล้ว คณะผู้แทนจะแบ่งออกเป็นสามกลุ่ม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะสามารถเข้าถึงส่วนต่าง ๆ ของสถานคุมขังได้อย่างทั่วถึงในระหว่างวันที่เข้าเยี่ยม คณะผู้แทนจะเข้าตรวจสอบว่าสถานที่ต่าง ๆ นั้นมีความสะอาด อยู่ในสภาพดี และอุปกรณ์ต่าง ๆ นั้นอยู่ในสภาพที่ใช้การได้ คณะผู้แทนจะพูดคุยกับผู้ถูกคุมขังถึงประเด็นและข้อกังวลต่าง ๆ โดยจะมีการติดตามประเด็นต่าง ๆ ที่ยังคงค้างอยู่ด้วย ข้อมูลที่บันทึกได้นั้นจะถูกนำมาใช้เป็นประเด็นในการพูดคุยครั้งสุดท้ายกับผู้อำนวยการเรือนจำก่อนที่จะเสร็จสิ้นการเข้าเยี่ยม
โดยปกติแล้วสถานคุมขังอิสราเอลจะถูกแบ่งย่อยออกเป็นส่วนต่างๆ โดยในแต่ละส่วนนั้น ผู้ถูกคุมขังจะแต่งตั้ง ชาวิช (shawish) หรือ ตัวแทนที่ทำหน้าที่ในการประสานงานระหว่างผู้ถูกคุมขังและเจ้าหน้าที่เรือนจำ คณะผู้แทนICRC จะทำการเข้าพบกับชาวิช ซึ่งจะเป็นผู้หยิบยกประเด็นต่างๆ ที่อาจจำเป็นจะต้องได้รับการตรวจสอบในระหว่างการเข้าเยี่ยม
การพูดคุยเป็นการส่วนตัวระหว่างผู้ต้องขังและคณะผู้แทน ICRC เป็นวิธีการเรียนรู้เกี่ยวกับสภาวะความเป็นอยู่ของผู้ต้องขังได้ดีที่สุด การสนทนาแบบสองต่อสองโดยไม่มีเจ้าหน้าที่อยู่ด้วยนั้นเปิดกว้างให้ผู้ต้องขังพูดความในใจออกมาได้อย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการคุมขังหรือความกังวลอื่นๆ การพูดคุยก็ถือเป็นการพักจากกิจวัตรในสถานที่คุมขังด้วย
ลานส่วนกลางในสถานคุมขังในช่วงเดือนรอมฎอนนั้นเงียบเชียบเว้นเสียแต่เวลาผู้ต้องขังออกมาละหมาด ปกติทุกๆวันผู้ต้องขังมีเวลาชั่วโมง กว่าๆ ในการออกจากห้องขังมาพบปะพูดคุย และเล่นกีฬาเช่น บาสเกตบอล หรือปิงปอง
ICRC ช่วยสานสายใยระหว่างผู้ต้องขังและครอบครัวพวกเขาผ่านจดหมายกาชาด โดยผู้ต้องขังสามารถเขียนข้อความสั้นๆ และผู้แทน ICRC จะนำข้อความเหล่านี้ไปถึงตัวญาติ โดยเฉพาะกลุ่มญาติพี่น้องผู้ต้องขังที่ไม่สามารถมาเยี่ยมที่สถานคุมขังได้ ในบางกรณีผู้ต้องขังเซ็นหนังสือมอบอำนาจให้ญาติสามารถดำเนินงานด้านการเงินและกฏหมายแทนได้
เมื่อการเยี่ยมผู้ต้องขังเสร็จสิ้นแล้ว คณะผู้แทน ICRC จะนำเสนอข้อสรุปและคำแนะนำพร้อมทั้งรายงานเสนอต่อเจ้าหน้าที่โดยตรง ผู้แทน ICRC ยังแจ้งต่อเจ้าหน้าที่สถานคุมขังถึงความคืบหน้าเกี่ยวกับสิ่งของเครื่องใช้ที่ ICRC นำมามอบให้ทุกปีเช่น หนังสือ และเกมส์ ตามที่ได้มีการประเมินความต้องการไว้ การพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ในขั้นตอนนี้จะไม่มีการเปิดเผยต่อผู้ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงทราบ และเป็นไปตามหลักการมนุษยธรรม เพื่อคงไว้ซึ่งบทสนทนาที่สร้างสรรค์ระหว่างทั้งสองฝ่าย
ภาพทั้งหมด © ICRC / G. Kavalerchik /