انرژی پر جنب و جوش شش تیم برتر ویلچر بسکتبال افغانستان – کابل، مزار، فیض آباد، پروان، هرات، و جلال آباد – برای مسابقات ملی هرات از 21 تا 25 جون 2024 گرد هم آمدند. این تیم های قدرتمند گروه الف سطح توانایی ها و اراده خود در این مسابقات نشان دادن.

بیایید با تعدادی از بازیکنان با استعدادی که به این مسابقات راه یافته اند، اشنا شویم. در مورد سفر زندگی آنها، انگیزه های آنها و چیزی که آنها را به عضویت در تیم های ویلچر بسکتبال سوق میدهد آگاه شوید.

با صبغت الله قاری زاده، بازیکن ویلچر بسکتبال که 28 سال سن دارد  و از ولایت هرات میباشد آشنا شوید. او که در سه سالگی به  فلج پولیو مبتلا شده بود، اوایل زندگیش با ناملایمات و چالش ها همراه بود. مرگ پدرش در زمانی که او تنها پنج سال داشت، او را مبدل به نان آور اصلی خانواده کرد. او در حین جوانی در کنار تحصیل به شکل خستگی ناپذیر کار میکرد.

صبغت الله با لباس آبی در دو سال گذشته در مرکز بازتوانی فزیکی هرات، افغانستان به عنوان فیزیوتراپیست کار میکند. (عکس: آی سی آر سی/دواجان رحیمی)

عزم و اراده صبغت الله او را به سمت پروگرام  آموزش های مسلکی کمیته بین المللی صلیب سرخ سوق داد، جایی که او مسیر جدیدی را رو به جلو کشف نمود. او با حمایت کمیته بین المللی صلیب سرخ تحصیلات عالی خود را در رشته فیزیوتراپی به پایان رساند و اشتیاق دوران طفولیت او به ورزش هرگز از بین نرفت و هدفش تبدیل شدن به یک ورزشکار حرفه‌ای بود.

یک برخورد اتفاقی در جمنازیوم باعث ایجاد انگیزه در او شد. یکی از اقارب وی وقتی فهمید که او برای بازی بسکتبال با ویلچر در انجاست، با تمسخر به وی گفت که ورزش برای افراد دارای معلولیت نیست. صبغت الله از این فرصت استفاده کرد و تردیدهای دیگران را انگیزه مسیر خود ساخت. او میگوید: “از آن زمان من با اشتیاق بیشتری بازی کردم.”

بسکتبال با ویلچر برای صبغت الله و دیگران فراتر از یک بازی و یک بستر برای توانمندسازی است. این کار باعث رشد استقلال و در هم شکستن تصورات از پیش تعیین شده در مورد چیزهایی است که افراد دارای معلولیت میتوانند به آن دست پیدا کنند. بازیکنانی مانند صبغت الله از طریق هر دریبل، پاس و شوت محدودیت ها را بازتعریف کرده و به دیگران الهام میبخشند.

پروگرام ویلچر بسکتبال کمیته بین المللی صلیب سرخ به حمایت از 719 بازیکن در 13 ولایت گسترش پیدا کرده است. انتخاب برای این برنامه متحول کننده مطابق با معیار های فدراسیون ویلچر بسکتبال (IWFB) انجام شده است و متضمن محیط امن و فراگیر برای همه میباشد. ورزشکاران مورد نظر باید شرایط خاص را در رابطه با معلولیت های واجد شرایط، حداقل سن و سلامت جسمی و روحی را تکمیل کنند و برای افراد زیر سن ، اجازه خانواده آنها ضروری است.

شکرالله زیرک، مدیر پروگرام بسکتبال با ویلچر کمیته بین المللی صلیب سرخ. (عکس از: آی سی آر سی/ محمد مسعود صمیمی)

در رأس این ابتکار، شکرالله زیرک، مدیر 47 ساله ای قرار دارد که مصمم به توانمند سازی افراد دارای معلولیت میباشد. او میگوید: “بازیکنان عمدتاً توسط فیزیوتراپست ها در جریان جلسات بازتوانی فزیکی و یا توسط کارکنان اجتماعی جذب میشوند. افراد جوان دارای معلولیت در حین تداوی در مرکز بازتوانی فزیکی کمیته بین المللی صلیب سرخ از فعالیت های ورزشی مطلع میشوند و 44 تن از این 719 بازیکن توسط کمیته بین المللی صلیب سرخ جذب شده اند.”

زیرک اهمیت ورزش را در ارتقای سلامت جسمی و روحی افراد دارای معلولیت توضیح میدهد و میگوید: “شرکت در این چنین فعالیت ها به اشکار شدن ظرفیت آنها، افزایش اعتماد به نفس آنها و تقویت بخشیدن به ادغام آنها در جامعه کمک میکند”.

صابر 34 ساله نیز از سال 2013 در مرکز بازتوانی فزیکی کمیته بین المللی صلیب سرخ کار میکند و به افراد دارای معلولیت کمک میکند. (عکس از: آی سی آر سی/ محمد مسعود صمیمی)

محمد صابر سلطانی برای بیش از یک دهه نیروی محرکه تیم ویلچر بسکتبال کابل بوده است. سفر او به صالون ورزشی با تراژدی اغاز شده است و او هر دو پای خود را در انفجار مهمات منفجر نشده از دست داده است. او در آن زمان تنها 3 سال عمر داشت. سلطانی میگوید وقتی با تماشای راه رفتن و زندگی عادی دیگران بزرگ شد، نمیتوانست عمیقاً احساس ناامیدی نکند.

اما وقتی یکی از دوستان او را با پروگرام ویلچر بسکتبال کمیته بین المللی صلیب سرخ اشنا کرد، این دیدگاه او نسبت به زندگی تغییر کرد. او میگوید: “با دیدن بازیکنانی که حتی معلولیت بیشتری نسبت به من داشتند متوجه شدم که اگر آنها میتوانند این کار را انجام دهند، پس من هم میتوانم.”

صابر میگوید: “از زمانی که بازی ویلچر بسکتبال را شروع کردم، معلولیت خود را فراموش  کرده ام”. این ورزش برای او تعادل بخش شد، رشته ای که در آن او توسط محدودیت های فیزیکی اش تعریف نمیشد. استعداد و سرسختی او سریعاً درخشید و او از انتظارات خود فرا رفت و جایگاه خود را در تیم ملی بدست اورد و برای شرکت در مسابقات بین المللی به خارج از کشور سفر کرد.

موفقیت صابر چیزی بیش از پیروزی های شخصی به ارمغان آورده است. او و تیمش توانستند دو عنوان در تورنمنت های کشور لبنان و چندین مقام عالی در دیگر رقابت های بین المللی کسب کنند و با شادی به خانه برگشته و باعث غرور خانواده، دوستان و جامعه گردند. دستاوردهای او احترام و تحسین آنها را برانگیخته است و نحوه درک اطرافیانش را نسبت به موضوع توانایی و ناتوانی تغییر داده است.

درگیری ها و شکاف توسعوی تاثیر ماندگاری بر افغانستان برجا گذاشته که منجر به آن شده است که بیش از یک میلیون نفر با انواع مختلفی از معلولیت زندگی کنند. کمیته بین المللی صلیب سرخ از سال 1988 در خط مقدم حمایت از افراد آسیب دیده از طریق برنامه بازتوانی فزیکی خود بوده است. این برنامه سالانه به بیش از 200000 نفر از طریق 7 مرکز بازتوانی فزیکی در کشور کمک میکند.

ما از سال 2012 حمایت خود را از تیم های ویلچر بسکتبال شروع کردیم و حالا حمایت تخنیکی و مالی به آنها ارائه میکنیم. این حمایت ها از پوشش کرایه تاکسی بازیکنان تا محل تمرین تا ارائه ویلچر های مخصوص تا حفظ و مراقبت میدان ورزشی و دسترسی به مربیان خوب، همه جزئیات را در نظر میگیرد تا استعداد های در این زمینه پرورش یابند.

فعالیت های ورزشی زندگی تعداد بسیاری از بازیکنان ویلچر بسکتبال را متحول کرده است و کمیته بین المللی صلیب سرخ به ماموریت خود برای حمایت از افراد دارای معلولیت، تجلیل دستاورد های آنها و ایجاد آینده ای که آنها بتوانند بدون در نظر گرفتن معلولیت‌شان در آن پیشرفت کنند، متعهد است.