صحیه هفت ساله در کمپل پیچانده شده و در یک بستر در شفاخانه اندیرا گاندی در کابل، افغانستان استراحت کرده است. چشمان او از خستگی بسته است در حالیکه مادر کلانش، گل نگار در پهلوی او نشسته و با دقت به دوکتوران نگاه میکند که معاینات مختلف را انجام میدهند و برایش ادویه میدهند. این دو مدت ۳۰ ساعت از خانه شان در ولایت غور افغانستان سفر نموده اند تا تداوی اش در شفاخانه ای صورت گیرد که کمیته بین المللی صلیب سرخ (آی سی آر سی) از آن حمایت میکند.

او از لوکومیا رنج میبرد و فقط در کابل قابل تداوی است. گل نگار میگوید، ”دوکتوران شفاخانه ولایتی غور نمیتوانستند این مریضی را تشخیص کنند و ما توانایی تداوی در شفاخانه های شخصی را نداشتیم. ما باید مدت دو روز سفر میکردیم تا او را به اینجا بیاوریم. مشکل است که هم ناتوان باشید و هم از یک مریض سرطانی مراقبت کنید. “

دوکتورس منیره صدیقی، دوکتور معالج صحیه و مسوول بخش اونکولوژی میگوید که در پنج سال اخیر افزایش قابل ملاحظه ای در تعداد مریضان آمده است که از لوکومیا رنج میبرند. دوکتورس صدیقی میگوید، ”هر روز حداقل شش مریض که اکثریت آنها از مناطق دوردست کشور اند مراجعه میکنند. این موضوع قابل تشویش است. “ به اساس گفته او، دهه ها منازعه مسلحانه و استفاده از سلاح های مخرب و همچنان مسایل ارثی ممکن دلایل ازدیاد موارد مریضی مذکور باشد.

در ۲۰۲۲، بیش از ۹۷۰۰ تن مریض به بخش مراقبت های جدی و عاجل شفاخانه اندیرا گاندی مراجعه نموده اند.

این شفاخانه یگانه امید من است.

آنطرف دهلیز اتاق صحیه بخش های مراقبت های جدی و عاجل است که سر و صدای مونیتور ها و ماشین های نجات دهنده زندگی به گوش میرسد. زلیخا و ثنا دو تن از مریضان اند که فواصل زیادی را طی نموده اند تا از مراقبت های تخصصی مستفید شوند. والدین زلیخا ۱۵ ماهه او را از ولایت پنجشیر که سه ساعت از کابل فاصله دارد، آورده اند. ثنا مدت ۱۶ ساعت سفر نموده است تا از ولایت شمال غربی فاریاب با مادر کلانش به کابل بیاید.

تمنا، مادر زلیخا میگوید، ”زلیخا چند بار ضعف کرد لذا ما او را به شفاخانه ای نزدیک خانه ما بردیم اما آنها او را تداوی کرده نتوانستند. بالاخره، دوکتوران در اینجا تشخیص نمودند که دختر ما از نارسایی تنفسی، سیپسس و آسیب سیستم مرکزی اعصاب رنج میبرد. او حداقل باید مدت دو هفته دیگر در شفاخانه بستری باشد تا به صورت کامل صحت یاب گردد. “

مادر کلان ثنا میگوید که دخترک سه ساله از التهاب مغزی رنج میبرد. او میگوید، ”ما از مردم پول قرض کردیم تا مصارف سفر به این شفاخانه را تامین نماییم. دوکتوران و تداوی در این مرکز یگانه امید من است.“ تداوی ثنا دو هفته ادامه خواهد داشت، البته مربوط به بهبود وضعیت صحی او خواهد بود.

ازدحام زیاد اما کارمندان ناکافی است

دوکتور شبیر، کسیکه زلیخا و ثنا را تداوی میکند همیشه در حال تحرک است  و حال به طرف بخش مراقبت های اضطراری میرود. یک لحظه، سپسس یک طفل سه ساله را که تبش قطع نمیشود معاینه میکند و لحظه ای بعد دوا های ثنا را مرور میکند که چه اقداماتی باید صورت گیرد. او و همکارانش همیشه کار میکنند تا مراقبت های لازم را برای صد ها طفل فراهم کنند که به این شفاخانه برای تداوی آورده شده اند.

دوکتور شبیر میگوید، ”در حال حاضر، در هر بستر دو تا سه مریض و یک دوکتور برای ۱۲ مریض است. من در مورد ازدحام مریضان و کمبود کارمندان صحی در شفاخانه نگران استم. اما مردم توانایی مالی ندارند تا به مراکز صحی شخصی بروند و در ولایات دیگر تسهیلات صحی تخصصی نیز وجود ندارد. “ ظرفیت این شفاخانه ۳۵۰ بستر است اما در حال حاضر دو برابر ظرفیت خود مریض بستری دارد. دوکتوارن تخمین میزنند که این شفاخانه بطور اوسط هر روز از ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ مریض دارد.

والدین زلیخا در مورد وضعیت صحی وی نگران اند در حالیکه او غذا و ادویه را از طریق تیوب میگیرد.

مادر کلان ثنا با یاد آوری ۱۶ ساعت سفر به کابل هیجانی گردید چون دوکتوران در ولایات فاریاب و بلخ از تشخیص مریضی طفل عاجز ماندند.

علاوه بر بخش های مراقبت های جدی، مراقبت های اضطراری و انکالوژی، لابراتوار این شفاخانه نیز یکی از خدمات بسیار عمده را در کشور انجام میدهد. جیحون الکوزی، تخنیکر لابراتوار که در این شفاخانه برای مدت پنج سال کار میکند میگوید، ”مریضان از سراسر کشور، مخصوصا آنهایی که توانایی رفتن به خارج از کشور را ندارند به این شفاخانه برای معاینات مانند فلم خون و مغز استخوان (پروسه که مغز استخوان را برای بایوپسی میگیرند) مراجعه میکنند “.

او توضیح میدهد که تقاضا زیاد است و آنها با کمبود کارمندان مواجه اند. او افزود، ”به صورت نورمال، یک تخنیکر باید در یک روز ۲۴ مریض را معاینه (تست) کند، اما ما به صورت اوسط روزانه در حدود ۶۰ مریض و گاهی هم بیشتر از آنرا معاینه میکنیم. با وجود همه این مشکلات، ما به پیوسته به کار خود ادامه میدهیم تا به نیازمندی های مریضان پاسخ بگوییم“.

جیحون الکوزی، تخنیکر لابراتوار نمونه خون یک مریض را معاینه میکند.

آی سی آر سی با ۵ میلیون مریض در جریان سال ۲۰۲۲ کمک نموده است.

به تعقیب تغیر مقامات در اگست ۲۰۲۱ در افغانستان، سکتور صحی افغانستان که از قبل بسیار آسیب پذیر بود در نتیجه ترک سازمان های بشری و انکشافی شدیدا متاثر گردید. آی سی آر سی کمک به ۳۳ شفاخانه بزرگ در سراسر افغانستان را آغاز نمود؛ بشمول شفاخانه اطفال اندیرا گاندی، تا این نهاد به فعالیت خود ادامه داده و با کارمندان صحی افغان کمک نمود تا به فعالیت های حیاتی خود ادامه بدهند.

منحیث بخش از کمک ها، آی سی آر سی معاشات تقریبا ۱۰۵۰۰ کارمند صحی، مصارف روزمره، ادویه جات و وسایل مراکز مذکور را میپردازد. بدین وسیله اطمینان حاصل میگردد که ۲۶ میلیون تن در این کشور به مراقبت های صحی بهتر دسترسی دارند. از ماه جنوری الی دسمبر ۲۰۲۲، در حدود پنج میلیون تن مریضان سراپا از سراسر افغانستان به شفاخانه های مراجعه نموده است که آی سی آر سی از آنها حمایت میکند.

با وجود مساعی فراوان، سازمان های بشری نمیتوانند به صورت کامل نیازمندی های فزاینده مردم افغانستان را برآورده سازند. بدون حمایت فوری بین المللی و سرمایه گذاری در این عرصه، میلیون ها طفل، زن و مرد همچنان با مشکلات که زندگی شان را تهدید خواهد کرد، مواجه خواهند بود.