ก้าวแรก ก้าวที่สอง หรือก้าวต่อไปอาจเป็นก้าวสุดท้ายหากคุณใช้ชีวิตในประเทศที่เต็มไปด้วยทุ่นระเบิดสังหารอย่างอัฟกานิสถาน อิรัก ไนจีเรีย หรือแม้แต่บ้านใกล้เรือนเคียงอย่างลาว กัมพูชา และเวียนาม เชื่อหรือไม่ว่าทั้งสามประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ดูภายนอกเหมือนจะสงบสุข ยังมีภัยร้ายจากสงครามเวียดนามซ่อนตัวอยู่

ช่วงสงครามเวียดนาม ประเทศลาวตกเป็นเป้าหมายของการทิ้งระเบิดมากกว่าสองล้านตันในระหว่างปี 1964 ถึง 1973 เทียบเท่ากับการทิ้งระเบิดด้วยเครื่องบินทุกๆ 8 นาที ติดต่อกันเป็นเวลา 9 ปีเต็ม ประเทศกัมพูชายังเผชิญหน้ากับภัยคุกคามจากกับระเบิดแม้สงครามจะจบลงไปนานแล้ว ต้นศตวรรษที่ 1990 กัมพูชามีทุนระเบิดสังหารประมาณ 10 ล้านลูก จำนวนที่ว่ามากกว่าจำนวนประชากรรวมกันทั้งประเทศ และแม้จะให้ทุกคน ทั้งผู้ชาย เด็ก และผู้หญิงมาช่วยกันเหยียบระเบิดคนละลูก ก็ยังไม่แน่ว่าสามารถกำจัดระเบิดเหลานี้ออกจากพื้นที่ได้หมด จำนวนที่น่าตกใจนี้นำไปสู่คำถามสำคัญ “โลกนี้จะปราศจากกับระเบิดได้อย่างไร” และ “ใครที่ทำหน้าที่เบื้องหลังการเก็บกู้มรดกจากสงคราม” เนื่องในวันทุ่นระเบิดสากล 4 เมษายน 2021 เราได้มีโอกาสพูดคุยกับคุณคิโอน่า โบลด์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการอาวุธและวัตถุปนเปื้อนของ ICRC

คุณคิดว่าวันทุ่นระเบิดสากลมีความสำคัญอย่างไร

ฉันคิดว่านี้มีความสำคัญหลายอย่าง ในด้านหนึ่ง วันทุนระเบิดสากลเปิดโอกาสให้เราได้มองย้อนถึงความสำเร็จที่ผ่านมา และความท้าทายที่รออยู่ในอนาคต มันยังเป็นวันที่เราได้ร่วมกันรำลึกถึงผู้คนมากมายที่สูญเสียชีวิตหรือได้รับผลกระทบจากทุ่นระเบิด ไม่ว่าจะเป็นประชาชนคนพื้นที่ หรือเจ้าหน้าที่ที่เข้าไปทำหน้าที่เก็บกู้ระเบิด เป็นที่รู้กันว่าผลกระทบจากทุ่นระเบิดนั้นไม่เพียงสร้างความสูญเสียทางร่างกาย แต่ยังส่งผลกระทบต่อจิตใจ มีผู้คนมากมายที่สูญเสียอวัยวะและต้องประสบกับความยากลำบากทั้งทางสังคมและการประกอบอาชีพ ดังนั้นวันทุนระเบิดสากลจึงทำหน้าที่ต่างจากวันสำคัญอื่นๆ อยู่เล็กน้อย คือมันไม่ใช่วันที่เราร่วมเฉลิมฉลองเพียงอย่างเดียว แต่เป็นวันที่เราได้ร่วมกันตระหนักถึงปัญหาที่ประชาคมโลกต้องร่วมกันแก้ไข

UNDP กล่าวว่ามีผู้คนกว่าสี่พันคนจากทั่วโลกต้องสูญเสียชีวิตหรือได้รับบาดเจ็บจากทุ่นระเบิดในทุกปี ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น

สถานการณ์ความสูญเสียจากทุ่นระเบิดยังคงเกิดต่อเนื่องมาหลายสิบปีแม้บางพื้นที่สงครามจะสงบไปนานแล้ว เรื่องนี้มีที่มาจากหลายสาเหตุ อย่างแรกคือเรื่องงบประมาณในการเก็บกู้ทุ่นระเบิดที่ไม่เพียงพอ อย่างที่สองคือปัญหาด้านเศรฐกิจที่ผลักดันให้ผู้คนจำนวนมากจำเป็นต้องเข้าไปใช้งานพื้นที่ที่ยังเก็บกู้ทุ่นระเบิดได้ไม่หมด และอย่างสุดท้ายซึ่งเป็นเหตุผลที่น่าเศร้าที่สุด ทุกวันนี้ทุ่นระเบิดยังคงถูกใช้ในความขัดแย้งต่างๆ นั่นหมายความว่าในทุกวันที่เราพยายามเก็บกู้ระเบิด มีทุ่นระเบิดใหม่ถูกฝังลงไปเสมอ

จริงอยู่ว่าสาเหตุทั้งสามประการไม่สามารถแก้ไขได้ในทันที แต่ทุกวันนี้ประชาคมโลกก็หันมาตระหนักถึงความอันตรายของทุ่นระเบิดสังหารกันมากขึ้น ฉันหวังว่าประเด็นนี้จะเป็นที่พูดถึงและผลักดันกันต่อไปเพราะยังมีผู้คนอีกมากมายที่ไม่ทราบถึงภัยอันตรายจากทุ่นระเบิด

 อะไรเป็นแรงบันดาลใจให้คุณเข้ามาทำงานเกี่ยวกับทุ่นระเบิดสังหาร

ภารกิจในการกำจัดทุ่นระเบิดที่หลงเหลือจากสงครามเป็นงานใหญ่ทั้งในเชิงตัวเลขสถิติและในแง่ผลกระทบ ทุกครั้งที่ฉันได้เห็นตัวเลขว่ามีทุ่นระเบิดมากขนาดไหนถูกฝังอยูในพื้นที่ต่างๆ มันทำให้ฉันใจหาย จริงอยู่ว่าการเก็บกู้ทุ่นระเบิดเป็นงานที่ต้องอาศัยเวลาและต้องมีแผนการพัฒนาอย่างยั่งยื่น แต่ก็มีผู้คนมากมายพร้อมเสี่ยงชีวิตในทุกวันเพื่อทำให้พื้นที่แต่ละตารางเมตรกลายเป็นเขตปลอดภัย ทุกๆ ตารางเมตรที่เรากำจัดระเบิดได้ และทุกๆ ทุ่นระเบิดที่เราเก็บกู้คือตัวแทนความตั้งใจของผู้หญิงและผู้ชายหลายพันคนที่ทำหน้าที่ของพวกเขาในทุกวันเพื่อเป้าหมายเดียวกันคือการสร้างโลกนี้ให้เป็นสถานที่ที่ดีกว่า

การทำงานในพื้นที่มีความท้าทายอย่างไรสำหรับผู้หญิง

งานด้านการเก็บกู้ทุ่นระเบิดเป็นงานที่ท้าทายมาก ย้อนกลับไปสัก 10 หรือ 15 ปีก่อนหน้า มันเป็นเรื่องยากมากที่จะเจอผู้หญิงสักคนที่มีความเชี่ยวชาญทางเทคนิคมากพอจะเป็นส่วนหนึ่งในทีมปฎิบัติการเก็บกู้ทุ่นระเบิด ทุกวันนี้ตัวเลขเริ่มเปลี่ยนไป มีผู้หญิงหลายสิบคนที่เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของสายงาน แน่นอนว่าจำนวนนี้อาจยังไม่มากนัก จากหลักสิบเป็นหลักร้อยและในอนาคตเราอาจมีผู้เชี่ยวชาญที่เป็นผู้หญิงถึงหลังพัน ฉันรู้สึกภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ มันป็นแรงบันดาลใจสำหรับฉันในทุกวันของการทำงาน

ประเทศลาว กัมพูชา และเวียดนาม ได้รับผลกระทบอย่างมากจากทุ่นระเบิดที่ยังคงสร้างความเสียหายอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน คุณรู้สึกอย่างไรที่ได้เข้ามาทำงานในพื้นที่เหล่านี้

การทำงานในประเทศเหล่านี้เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นมาก อย่างที่คุณทราบ ทั้งสามประเทศเป็นหนึ่งในบริเวณที่ได้รับผลกระทบจากทุ่นระเบิดสังหารมากที่สุดในโลก มีความพยายามอย่างต่อเนื่องเพื่อกำจัดทุ่นระเบิดซึ่งนั่นทำให้ฉันรู้สึกประทับใจ การได้มีส่วนร่วมในงานนี้ ช่วยสนับสนุนให้หน่วยงานต่างๆ สามารถพัฒนาการทำงานได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนถือเป็นรางวัลที่ยิ่งใหญ่สำหรับการทำงานของฉัน