بر اساس کنوانسیونهای ژنو مصوب 1949 و پروتکلهای الحاقی به آنها مصوب 1977، غیرنظامیان و تمامی کسانی که در نبرد مشارکت ندارند نباید تحت هیچ شرایطی هدف حمله قرار گرفته و باید مصون و مورد حمایت باشند. با این حال در عمل این اصل نقض می شود چرا که جمعیتهای غیرنظامی، به خصوص از زمان جنگ دوم جهانی از پیامدهای خشونت مسلحانه بیشترین لطمه را دیده اند.

در جنگهای معاصر، تلفات غیرنظامیان در کل بیشتر از تلفات حاملان سلاح بوده است. حتی بدتر آنکه داشتن کنترل بر روی جمعیت معمولاً یکی از مسائل مهمی است که در درگیری بدان توجه می شود. ادامه چنین روندی می تواند به نفرت مذهبی و نژادی، نابودی ساختارهای کشور، نبرد برای کنترل منابع طبیعی، در دسترس بودن سلاح به طور گسترده، افزایش فعالیت های تروریستی، و اشاعه ی آنچه که اصطلاحاً درگیریهای نامتقارن می خوانند، منجر شود.

فقدان حمایت از غیرنظامیان در زمان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط اضطراری، امروزه به دلیل ناکافی بودن چارچوبهای حقوقی که در حقوق بین المللی بشردوستانه (IHL) و قانون حقوق بشر (IHRL) آمده اند نیست، بلکه متأسفانه، دلیل اصلی آن عدم احترام و رعایت این اصول بنیادین توسط حاملان سلاح است.

فعالیتهای حمایتی کمیته ی بین المللی صلیب سرخ به خصوص برای کمک به دو گروه از افراد طراحی شده اند:

• کسانی که بازداشت و زندانی شده اند، به خصوص در رابطه با درگیری مسلحانه و یا دیگر شرایط خشونت آمیز؛

• غیرنظامیانی که در درگیری و خشونت مشارکت نداشته و یا دیگر ندارند. توجه خاصی هم به گروههایی که در معرض خطرات ویژه هستند مبذول می شود، مانند کودکان (استخدام کودکان)، زنان (خشونت جنسی) و سالمندان، معلولان و آوارگان.

برای کمیته ی بین المللی صلیب سرخ، هدف از فعالیتهای حمایتی در کل تضمین این نکته است که مقامات و دیگر گروهها به الزامات خود بر اساس حقوق بین المللی بشردوستانه و حقوق بشر احترام گذارند. حق حیات، احترام به وحدت خانواده، و احترام به کرامت و سلامت جسمی و روحی از مهمترینِ این الزامات هستند. کمیته ی بین المللی صلیب سرخ همچنین تلاش دارد که تضمین شود که غیرنظامیان مورد تبعیض قرار نگرفته و به مراقبت¬های درمانی، آب آشامیدنی سالم و زمین کشاورزی دسترسی داشته باشند.

به همین ترتیب، یادآوری قواعد حاکم بر نحوه ی هدایت درگیری به طرفهای مربوطه (مانند تمایز قائل شدن بین جمعیت غیرنظامی و اهداف نظامی، اصول احتیاط و تناسب، و تضمین دسترسی به ضروریات پایه برای بقای جمعیت)، و نیز قواعد مربوط به کاربرد زور در عملیات اعمال نظم و قانون، همگی بخشی جدایی ناپذیر از فعالیتهای حمایتی کمیته ی بین المللی صلیب سرخ هستند. این سازمان همچنین هر گاه لازم باشد، مثلاً برای منع برخی تسلیحات خاص که استفاده از آنها با قواعد حقوق بین المللی بشردوستانه مغایرت دارد مانند مین های ضدنفر و مهمات خوشه ای، وارد مذاکره در بالاترین سطوح دیپلماتیک می شود.

در بیشتر موارد، نمایندگان کمیته ی بین المللی صلیب سرخ که مستندات مربوط به موارد سوءاستفاده را بر مبنای مشاهدات خود جمع کرده اند، وجود مشکلات حمایتی را به مقامات اطلاع داده و از آنان می خواهند تا برای خاتمه دادن به چنین موارد سوءاستفاده و یا برای کمک رسانی به قربانیان آنها اقدام کنند. راه حل هایی که توسط کمیته ی بین المللی صلیب سرخ ارائه می شوند به مذاکره ی محرمانه با مقامات محدود نمی شود. این راه حل ها می توانند به شکلهای گوناگون باشند، از ترویج قواعد درگیری و عملیات نظامی طبق استانداردهای بین المللی بین نیروهای مسلح و پلیس، تا تخلیه ی کسانی که در مناطق جنگی گیرافتاده اند، و نیز تسهیل توافق طرفین درگیری به منظور تضمین حمایت از حقوق بنیادین جمعیت غیرنظامی.